Суханронии Иосиф Сталин ҳангоми пазироии ширкаткунандагони даҳаи ҳунари Тоҷикистон дар кохи Кремл, 22 апрели 1941
Мутарҷим: Файёз Баҳрамон Наҷимӣ
Ман мехоҳам чанд калима дар мавриди тоҷикҳо бигӯям. Тоҷикҳо мардуми хосе ҳастанд. Инҳо на ӯзбеканд, на қазоқ ва на қирғиз, инҳо тоҷик ҳастанд. Қадимитарин мардуми Осиёи Марказӣ.
Тоҷик, ба қавли эрониён, ба маънои тоҷдор аст ва тоҷикҳо ин номро чунин тавҷеҳ мекунанд. Аз миёни тамоми мардуми мусулмони ғайрирусӣ дар қаламрави Иттиҳоди Ҷамоҳири Шӯравӣ, тоҷикҳо танҳо мардуми ғайритурк ва эронӣ ҳастанд.
Тоҷикҳо мардумоне ҳастанд, ки равшанфикронашон шоири бузург Фирдавсиро ба дунё оварданд ва беҷиҳат нест, ки тоҷикҳо суннатҳои фарҳангии худро аз ӯ мегиранд.
Ҳатман дар ин даҳа эҳсос кардаед, ки тоҷикҳо завқи ҳунарии беҳтаре доранд, фарҳанги куҳан ва завқи ҳунарии хоси онҳо дар мусиқӣ, дар овоз ва дар рақс бозтоб меёбад.
Гоҳе руфақои русии мо тоҷикро бо ӯзбек, ӯзбекро бо туркман, арманиро бо гурҷӣ иштибоҳ мегиранд, албатта, ки ин як иштибоҳ аст.
Тоҷикҳо мардуми хос ва дорои фарҳанги бостонӣ ва мутаолӣ ҳастанд ва дар низоми Шӯравии мо, ояндаи олӣ дар пешрав доранд. Тамоми Иттиҳоди Ҷамоҳири Шӯравӣ бояд дар ин амр воқиф ва ба онҳо кӯмак кунад.
Ман орзу дорам то ҳунари онҳо мавриди таваҷҷуҳи ҳамагон қарор гирад.
Ман ҷоми худро ба хотири шукуфоии ҳунари тоҷикӣ, мардуми тоҷик ва низ ин воқеият, ки мо маскавиҳо ҳамеша омодаи кӯмак ба онҳо дар ҳар амре бошем, баланд мекунам.