Ду кишварро дар оянда чӣ интизор аст?
Нависанда: Толиб Алиев, таҳлилгар, махсус барои “Сангар”
Имрӯз Тоҷикистону Русия чашмандози васеъе барои ҳамкорӣ доранд. Аз назари иқтисодӣ, инҳо иборатанд аз: маъдану саноеъ маъданӣ, саноеъи химиёвӣ ва сабук, энержӣ ва коркарди маҳсулоти кишоварзӣ. Аз назар иҷтимоӣ, ин дар дараҷаи аввал омӯзиш ва тақвияти равобити башардӯстона аст. Аз назари сиёсӣ, ин ҳамкорӣ дар ҳалли мушкилоти байналмилалӣ, мубориза бо терроризму ҷинояткории фаромарзӣ ва ҳалли мушкилоти зистмуҳитӣ аст.
Бар асоси иттилооти расмӣ, гардиши моли тиҷорӣ байни Тоҷикистону Русия дар соли 2023 аз як миллиард доллар ба 1.4 миллиард доллар афзоиш ёфтааст. Ин мумкин аст ба унвони як тавҷеҳи изофӣ барои ниёз ба тақвияти равобити иқтисодии дуҷониба бошад.
Бо доштани манобеъи ғанӣ дар саноати нассоҷӣ барои Тоҷикистон муҳим аст, ки бо ҷазби сармоягузориҳо ва фанновариҳои Русия, як занҷираи тавлиди воҳид эҷод кунад то сармоягузориҳои муштарак барои коркарди пахта, чарм ва пашм эҷод кунад ва сипас маҳсулоти ниҳоиро ба бозори Русия содир кунад.
Бисёре аз проектҳо дар заминаи зерсохтҳо ва энержӣ, ки барои иқтисоди миллӣ муҳим ҳастанд, ба навъе бо Русия ва фанновариҳои он муртабит ҳастанд.
Дар шароити рушди муназзами сохтусози манзил, Русия бо камбуди шадиди нерӯи кори ҳирфаӣ мувоҷеҳ аст, ки метавонад зимни баррасии муқаддамотии мавзӯъи иртиқои кайфияти манобеъи нерӯи кор аз тариқи эҷоди марокизи тахассусии омӯзиш ва судури гувоҳиномаи коргарони сохтмонӣ дар Тоҷикистон, мавзӯъи афзоиши муҳоҷирати нерӯи корро мавриди баррасӣ қарор диҳад.
Пӯёии ҳамкориҳои байнидавлатӣ байни ду кишвар дар соли ҷорӣ рушди бесобиқаеро нишон медиҳад. Ҳадди ақал 20 нишаст дар сутуҳи олӣ ва миёнӣ дар сатҳи давлатҳои ду кишвар баргузор шуд, ҳудуди 10 маъмурияти бузурги тиҷории маъкус баргузор шуд. Дар айни ҳол баргузории форумҳои байналмилалӣ ва дигар рӯйдодҳои мушобеҳ бо мушорикати ниҳодҳои байналмилалӣ ва ҷомеаи тиҷорӣ ба созукори муассир барои чунин фаъолияте табдил шудааст.
Дар сентябри 2023, Владивосток мизбони ҳаштумин Форуми иқтисодии шарқӣ хоҳад буд, ки солона таваҷҷуҳи ҳазорон ширкаткунанда аз кишварҳои минтақаи Осиёву Уқёнусия, Аврупо, Осиёи Марказӣ, Африқо ва соири манотиқи ҷаҳонро ба худ ҷалб мекунад. Садҳо қарордоди ҳамкорӣ тавассути ширкаткунандагон дар форум имзо хоҳад шуд.
Ширкат дар рӯйдодҳои ин сатҳ ба Тоҷикистон иҷоза медиҳад то ибтикороти ҳамкории худро ироа ва ҳамчунин шарикони ҷадиде пайдо кунад. Ин на танҳо барои бахши давлатӣ ва тиҷорати бузург, балки дар мавриди тиҷорати мутавасситу кӯчак низ сидқ мекунад.
Дар миёни масоил сиёсӣ ва амниятӣ, ҳамкории байн Тоҷикистон ва Русия дар ҳалли мушкилот байналмилалӣ, ба вежа дар мубориза бо терроризм, қочоқи маводи мухаддир ва ҷиноёти фаромарзӣ, бисёр муҳим ва ҳатто калидӣ аст. Ду кишвар муштарак ва дар чорчӯби созмонҳое, монанди Созмони паймони амнияти ҷамъӣ ва Созмони ҳамкории Шангхай, умдатан дар заминаи ҷилавгирӣ аз густариши терроризму ифротгароӣ аз Афғонистон ҳамкории наздик доштаанд, ки ҷузъиёти он ба истиснои баёнияҳои умумии расмӣ фош намешавад. Ҳамин бас, ки барои ду созмони фавқуззикр, Тоҷикистон қалъаи муқовимат дар баробари терроризм ва ифротгароист.
