قدر فداکاری امام علی رحمان را باید دانست و هشدارهای او را جدی گرفت.
نویسنده: رستم روشنگر، تحلیلگر
معمولا بزرگی رهبران سیاسی کشورها، به نفوس زیاد کشورهای تحت حاکمیت آنان یا وسعت قلمرو جغرافیایی کشورها، ربط داده میشود، در حالی که این درست نیست. برخی از شخصیتهای سیاسی کشورهای کوچکی را رهبری میکنند اما شخصیتهای بزرگی اند. یکی از آنان بیتردید امام علی رحمان، رییس جمهوری تاجیکستان است. من دقیق نمیدانم که مردم تاجیکستان تا چه اندازه قدر این مرد بزرگ را میدانند اما این واضح است که او برای تاجیکان(اعم از تاجیکان تاجیکستان و تاجیکان افغانستان) افکار بلند و دید استراتیژیکی دارد.
یکی از نمونهها و نشانههای افکاربلند و دید استراتیژیک امام علی رحمان برای تاجیکان، حمایت قاطع، بیدریغ و بیدرنگ از جبهه مقاومت ملی به رهبری احمد مسعود است. من هیچ تردیدی ندارم که حمایت جدی امام علی رحمان از جبهه مقاومت ملی باعث شد که نگاه روسیه، ایران و برخی از کشورهای دیگر منطقه نیز تا حدودی در جهت حمایت از جبهه مقاومت تعدیل شود.
از اوضاع و قراین چنین بر میآمد که همه کشورهای منطقه، پیش از برگشتاندن دوباره طالبان به قدرت، فاتحه مقاومت را خوانده بودند و همه تحت شرایط و جو سیاسی-تبلیغاتیای که امریکا و پاکستان و کشورهای حوزه خلیج به نفع طالبان ایجاد کرده بودند، آماده شده بودند که برای طالبان نقش «آخرالزمانی» در افغانستان قایل شده و حاکمیت این گروه را هر چند با اکراه بپذیرند و به تعقیب آن استراتیژی رسمیت بخشی تدریخی را دنبال کنند. اما اقدام جسورانه و متهورانه امام علی رحمان همه را شگفت زده و سپس دچار شک و تردید کرد.
در واقع حمایت امام علی رحمان از جبهه مقاومت، در زمانی صورت گرفت که ناامیدی از برگشت افغانستان به شرایط غیرطالبانی/پسا طالبانی در داخل افغانستان و بیرون از این کشور در اوج بود. دقیقن شرایط حتا بدتر از خزان ۱۳۷۵-زمانی به قدرت رسیدن طالبان در دور اول-بود. زمانی که همه چشم امید به طالبان دوخته بودند و کسی فردای پس از طالبان را تصور هم نمیکرد، اما احمد شاه مسعود بنیانگذار و فرمانده کل مقاومت، اعلام کرد که حتا اگر به اندازه کلاهم جاباشد، میایستم و مقاومت میکنم. امام علی رحمان در دور دوم به قدرت رسیدن طالبان، عین کار احمد شاه مسعود را کرد. او در اوج ناامیدی و در حالی که همه ساز تسلیمی مینواختند، در کنار مقاومت ایستاد و اعلام کرد که مقاومت یگانه راه جلوگیری از فرورفتن افغانستان و منطقه به کام تروریزم و توطیههای کلان استعماری است.
بیگمان در کوتاه مدت، امام علی رحمان خطر بزرگی را به جان خرید. با اعلام حمایت از جبهه مقاومت، تاجیکستان به کانون توجه گروه تروریستی طالبان و همپیمانان تروریست این گروه مبدل شد. اما امام علی رحمان این شجاعت و دور اندیشی را داشت که خطر کوتاه مدت را به جان بخرد تا کشورش را در برابر تروریزم در درازمدت بیمه کند. اکنون شاید تروریستان تحرکاتی در مرزهای تاجیکستان و حتا در داخل تاجیکستان برای انتقام گیری از دولت امام علی رحمان داشته باشند اما بیگمان حمایت امام علی رحمان در درازمدت سپر دفاعی مطمینی در برابر حملات تروریزم به تاجیکستان، بلکه در عموم برای آسیای مرکزی ایجاد کرد.
تاجیکان و نیروهای ضدطالبانی افغانستان در کل این را میدانند که امام علی رحمان و دولت تحت رهبری او در شرایط بد در کنار برادران تاجیک شان ایستادند و در آینده این احسان را فراموش نخواهند کرد و اجازه نخواهند داد که تروریزم در سرزمین هایشان لانه گزینی کند و از آنجا اقدامی علیه تاجیکستان انجام دهد. شاید در کوتاه مدت تروریستان این کار را انجام دهند اما در درازمدت همیشه تاجیکان و دیگر اقوام مقاومتی و آزاده و آگاهی وجود خواهند داشت که تروریستان دشمن تاجیکستان را از پشت جبهه بزنند و اجازه ندهند که تروریزم بر آسیای مرکزی غلبه کند. در این هیچ شکی نیست.
البته نباید یک خطر خزنده را نادیده گرفت. آن اینکه تروریستان تلاش خواهند کرد که در سرزمینهای تاجیک نشین شمال و شمال شرق(تخار، بدخشان، کندز، بغلان، سمنگان، جزجان، فاریاب و...)، تحت نام گسترش آموزش های دینی، مدارس دینی را افزایش دهند و از میان تاجیکان، علیه تاجیکان دشمن تربیه کنند. تجربه نشان داده که تاجیکان مدرسهای خیلی تندروتر از پشتونها و هزارهها و ازبیکهای مدرسهای هستند.
تاجیک وقتی مدرسه رفت، هویت و تاریخ و فرهنگ و اصالت خود را فراموش میکند و حاضر است که علیه برادر خونی تاجیک خود شمشیر بکشد. این خطر باید جدی گرفته شود. این یگانه سوراخی است که احتمال مار گزیدن از آن وجود دارد. طالبان تروریست پیوسته در مناطق شمال، زیر نام توجه به مدارس دینی، تروریست تربیه دارند. تازه فارغان مدرسه تازه تاسیس، در قدم اول علمای دینی محلی و بومی را تکفیر و نابود خواهند کرد و سپس علیه مردم شمشیر بدست خواهند گرفت. در این زمینه اهالی قلم و فرهنگ بدخشان و تخار و...مسوولیت بزرگی به عهده دارند. به نظر من باید جبهه مقاومت و دولت تاجیکستان یک برنامه استراتیژیک بازدارنده روی دست گیرند. حمایت از روشنفکران، قلم بدستان و فرهنگ دوستان حوزه شمال شرق و ایجاد مراکز آموزشی و راهاندازی کمپاین گسترده آگاهی دهی به جوانان بخشی از این برنامه میتواند باشد.
انگیزه نوشتن این سطور، اظهارات اخیر امام علی رحمان رییس جمهوری تاجکیستان در نشست امنیت جمعی کشورهای آسیای میانه در مورد افزایش خطر تروریزم در افغانستان و خبر فراغت جمعی از دختران از مدارس دینی تازه تاسیس طالبان در بدخشان بود. این دو موضوع خیلی با هم ربط دارند و امام علی رحمان خیلی بیش از دیگران این ربط را میداند. او نه تنها منحیث یک تاجیک و برای ادای مسوولیت تاجیکانهاش یک تنه در برابر تروریزم ایستاده است، بلکه به حق هشدارهایی که او در باره تقویت تروریزم میدهد، به جا و به موقع است. دیر یا زود کشورهایی که به هر دلیلی این هشدارها را جدی نمیگیرند و آن را با سهل انگاری به حساب تعلقات تباری امام علی رحمان با تاجیکان افغانستان میگذارند و در همین چارچوب کوچک میپندارند، متوجه اشتباهات هولناک خود خواهند شد. روزی که تروریستان در تمام کشورهای آسیای میانه سمارق وار ظهور کنند و جزایر قدرت منفی و آشوبزا ایجاد کنند که دولتهای این منطقه را یارای مقابله با آن نباشد!