آیا گفتههای این گروه «کشورهای همسایه مجبور خواهند شد تا ما را به رسمیت بشناسند» عملی میشود يا از دست ميرود؟
نویسنده: سيد احمد احمدي
سنگر: تاشکند از 25 تا 26 جولای سال جاری میزبان کنفرانس بین المللی افغانستان با حضور نمایندگان بیش از 20 کشور و سازمان بین المللی خواهد بود.
طالبان با استفاده از گروههای تروریستی، از خاک افغانستان به منبع تهدید عليه کشورهای همسايه مبدل شده اند.
كشورهاي كه تاحال از خاك افغانستان مورد تهديد قرار گرفتند ( ايران، تركمنستان، تاجيكستان و اوزبيكستان ) است.
اين كشورها باوصف نگرانيى هاى عميقشان از عملكرد كنونى و برنامههاي آيندهٔ طالبان؛ روابط خوب و دوستانه را با طالبان ايجاد کردهاند. صدها تن مواد كمكى را ارسال میکنند و بنادر تجارتى را باز گذاشتهاند تا تعامل با طالبان ادامه يابد.
اين چهار كشور همسايه (ایران، ترکمنستان، اوزبیکستان و تاجیکستان) نسبت به دیگر كشورهای دنيا، با طالبان روابط دوستانه را بنانهادهاند.
بطور مثال جمهورى اسلامي ايران كه از خروج امريكا از افغانستان ذوق زده بود كوشش نمود روابطه دوستانه را با طالبان ايجاد نموده از تشكيل جبهه ي نظامي وسياسي عليه طالبان حمايت نكرد اما ديده شد كه طالبان پابند روابط نبوده و حداقل ٣ بار درگيرى مرزي با سربازان ايراني داشتند.
تاجيكستان هرچند رابطه دپلوماتيك با طالبان ندارد اما در چند ماه اخير تاجيكستان از تنش هاي لفظى با طالبان خود دارى نموده است، اما اتباع ناراض تاجيكستانى كه در صف طالبان ميجنگند بتاريخ ٧ مى از خاك افغانستان بسوي تاجيكستان چندين راكت فير نمودند.
اوزبيكستان - از محدود كشورهاي هست كه رويكرد بسيار دوستانه با طالبان داشتهاست. نشستهاى دوامدار با سران طالبان انجام دادهاست و حتى يكى از لابيى گران حكومت طالبان برای آزادسازى ميلياردها دالر پول افغانستان، از امريكا شناخته شدهاست. مقامات اوزبيكستان بارها تأكيد کردند كه با دولت حاكم فعلى افغانستان (طالبان) رابطهٔ دوستانهٔ همسايگى را دوام ميدهيم و علاقمند ادامهٔ جنگ در افغانستان نيستيم. اما ديده مى شود باوجود علاقمندى كشورهاى همسايه برای روابط نیک سياسى و كمكهاي بشرى به مردم افغانستان، طالبان درپى ايجاد تنش و آغاز درگيرىهاى مسلحانه و تروریستیاند.
حقيقت همين است كه طالبان فرصتهاي نیکِ موجود را كه همسايهها با ایشان ايجاد کردهاند از دست ميى دهند؛ زيرا از نظر روابط بين الملل، تعهدات دوجانبهٔ كشورها و عملى ساختن تعهدات، دليل ادامهٔ روابط و همكارى است.
١- طالبان بارها گفتهاند كه ما با همسايگان خود خواهان روابط دوستانه استيم و هيچ كشور همسايه از خاك افغانستان مورد حمله قرار نميگيرد؛ اما ديده ميى شود كه گفتههاي طالبان اساس ندارد و در ظرف سه ماه اخير، چندين بار كشورهاي تاجيكستان و اوزبيكستان از داخل خاك افغانستان مورد حمله راكتى قرار گرفتند.
طالبان حمله راكتى از خاك افغانستان به كشورهاي همسايه را جدى نمى گيرند و فكر مى كنند كه كدام واقعه مهم رخ ندادهاست؛ چنانکه ذبيح الله مجاهد بعد از راكت پراگنىها از حيرتانِ شهر مزاريف به شهر ترمز اوزبيكستان، به صفحهٔ تويتر خود نوشتهاست: «اين حمله ازجانب افراد شریر صورت گرفته است.»
طالبان از كلمهٔ «شرير» استفاده كردند كه مفهوم كلى دارد و ميتواند افراد شرير، اتباع خارجي باشد، افراد داعش باشد يا افراد شرير در داخل گروه طالبان بوده باشد.
٢- طالبان به مسوليتهايشان عمل نمىكنند و پاسخگوى اينگونه حملات نيستند، مسئوليتگريزى طالبان سبب شدهاست كه جهان و خصوصاً كشورهاي منطقه از بحث مشروعيت طالبان بيشتر از پيش دورى كنند.
دوام اين وضعيت قطعاً بحث بهرسميت شناختن طالبان را به حاشيه ميبرد.
٣- طالبان بارها گفتهاند كه دشمن داعشاند و عليه داعش مى جنگند؛ درحاليكه داعش شاخهٔ خراسان عملاً در افغانستان فعال گرديدهاست و صدها اتباع خارجي داعشى در داخل افغانستان حضور دارند و بنابر شواهد، از جانب طالبان حمايت مى شوند.
بدون شك طالبان ميزبان بزرگترين گروه هاى تروريستى اند كه براى جهان و كشورهاى همسايه خطراست.
حضور و فعاليت داعش در افغانستان نه تنها امنيت مردم را به خطر مى اندازد؛ بلكه تهديد جدي به كشورهاي همسايه نیز است.
٤- وضعيت سياسي جهان و سفر اخير جوبايدن به منطقه، نشان ميدهد كه امريكا و كشورهاي غربى در پى تشنج بيشتر در منطقه استند و هيچ علاقهاي براى امنيت در افغانستان ندارند؛ زيرا ديده مى شود كه منافع امريكا و همپيمانانشان ادامهٔ جنگ در افغانستان و هرجومرج در مرزهاي افغانستان و اذيت كشورهاي همسايه است كه به نفع طالبان و مردم افغانستان نيست. و تنها كشورهاي غربى استند كه سود ميبرند.
٥- طالبان بهجاي اينكه مانند يك دولت به مشكلات اقتصادى، فقر، بيكارى و ارايهٔ خدمات به مردم تلاش نمايند، برعكس، آنان مشكلات مردم را از ياد برده و به جنجالهاي درونگروهی خود مصروفاند.
۶- طالبان در واقع با گذشت هرروز از چشم جامعهٔ جهانی، بهویژه کشورهای همسایه، میافتند؛ زیرا این گروه با رفتار خشن و بیرحمشان در قبال آوارههای جنگ چند ولایت نمایان ساختند که پابند قانون هیچکشور و بینالملل نیستند.
با توجه به نكات ذكر شده به اين نتيجه ميرسيم كه طالبان يك گروه دروغگو استند و هيچ اعتبارى به تعهداتشان در قبال مردم و كشورهاي همسايه ندارند.
طالبان ظرفيت سازش و تأمين روابط دپلوماتيك دوامدار را با كشورها نداشته و به تعهدات دوجانبه پايبند نيستند.
اعلام حضور جنبش ط لبان تاجیکستان، با توجه به فضای موجود، یک زنگ خطر و تهدید جدی برای تاجیکستان و كشورهاي همسايه به حساب میرود.
بدون شک، پشت سرِ این همه بازی ها، دستهای استخباراتی کشورهای منطقه و جهان قرار دارد.
امارت ط لبان با چنین رویکرد می خواهد وارد فاز جدیدی بازی و جنگ نیابتی استخباراتی شود، در نظر است تا از ظرفیت موجود نظامی این گروه بهعنوان هرم فشار علیه كشورهاي همسايه كه با روسیه روابط ديرينه دارند استفاده نمايند.
