قاری فصیح الدین و فرشته نگهبانش آمریکا

چگونه پنتاگون از نابودی قاری فصیح الدین جلوگیری می کرد؟

نویسنده: فرید احمد، سردبیر سنگر

قاری فصیح الدین می بالد که آمریکا را شکست داد و افغانستان را از اشغال آمریکا آزاد کرد. اما اگر آمریکایی ها نبودند، امروز روی قبر او یک وجب سبزه روییده بود. اگر پنتاگون نبود، او امروز رئیس ستاد کل ارتش طالبان نمی بود. قاری صاحب فصیح الدین باید بعد از هر نماز دستش را به سوی آسمان بلند و برای آمریکا دعا کند یا هر روز چند رکعت نفل بخواند زیرا از برکت آمریکاست که زنده است و روی زمین راه می رود و از زندگی و چوکی لذت می برد.

یک منبع از قول اسدالله وردوجی سابق قوماندان امنیه شهرستان وردوج ولایت بدخشان که اکنون در ایران زندگی می کند، می گوید که قاری فصیح الدین در یکی از نبردهای دوره جمهوری به دستور پنتاگون - وزارت دفاع آمریکا از مرگ نجات یافت.

تقریباً شش سال پیش، نیروهای دولت افغانستان و ناتو یک عملیات مشترک را برای از بین بردن قاری فصیح الدین برنامه ریزی کردند. رهبری این عملیات را یک تورن آمریکایی که از کابل آمده بود، بر عهده داشت.  منابع کشفی از حضور قاری فصیح‌الدین در روستای رخشان شهرستان وردوج خبر داده بودند. آمریکایی ها دستگاه “GIGA WAVE” را به هواپیمای کشفی متصل کردند و شروع به تعیین محل دقیق حضور او نمودند. خیلی زود او را پیدا کردند. این دستگاه در یکی از مهمانسراهای روستای رخشان حضور 5 فرد مسلح را تایید کرد.

توضیحات: Giga Wave یک دستگاه قابل حمل است که به هواپیماهای کشفی و تهاجمی متصل می شود و به  امکان می‌دهد منطقه عملیات از روی زمین رسد شود. آمریکایی ها هواپیماهای کشفی PS-12 را در اختیار ارتش افغانستان قرار داده بودند که فقط فیلمبرداری می‌کرد (چند فروند از این قبیل اکنون در تاجیکستان و ازبیکستان هستند). خود آنها هواپیمای MC-12 داشتند که هم فیلم می گرفت و هم حمله می کرد. هواپیمای دیگر - ISR دو نوع بود، یکی ساده که فقط کشفی و دومی هم کشفی و هم متهاجمی بود. بدین ترتیب، عملیات هایی که برنامه ریزی شده و با مشارکت نیروهای آمریکایی انجام می شد، به صورت زنده در وزارت دفاع افغانستان و پنتاگون - وزارت دفاع ایالات متحده، رصد می شد.

تورن آمریکایی از اسدالله پرسید که آیا قاری فصیح الدین را می شناسد؟ پاسخ مثبت بود. سپس او را به نزد دستگاه خواند و افراد حاضر در مهمانخانه را نشان داد. قاری فصیح الدین به پهلو دراز کشیده بود و چپن «قاقمه» به تن داشت و در کنارش یک اسلحه کلاشینکف بود. اسدالله او را شناخت.

آمریکایی گفت که حمله به قاری فصیح الدین در داخل روستا غیرممکن است، زیرا امکان دارد مردم متضرر شوند و خانه و اموال آنها آسیب ببیند، به همین دلیل زمانی که او از روستا خارج شد به او حمله خواهیم کرد. سرانجام فصیح الدین مهمان خانه را ترک کرد و از روستا بیرون آمد و به سمت چپ به طرف روستای غوچان دور خورد. تورن آمریکایی به هواپیما دستور داد هدف را نابود کند. صدایی از هواپیما آمد که یک دقیقه دیگر آماده می شویم و حمله می کنیم. اما در همان یک دقیقه، از وزارت دفاع افغانستان با تورن امریکایی تماس گرفته گفتند، که از پنتاگون هدایت داده شد، تا عملیات قطع کرده شود. آمریکایی آنقدر عصبانی و گیج شده بود که سرش را به میز زد و و می‌گفت: "چطور؟ آخر هدف از دست ما می‌رود؟ چرا اجازه ندادند فصیح الدین را نابود کنم؟" وسایلش را جمع کرد و رفت.

اگر آغاخان نبود

فرد دیگر یک افسر سابق نیروهای ویژه مشترک (KKA) نیروهای مسلح افغانستان است که می گوید در حدود صد عملیات شبانه شرکت داشته و بارها شاهد حوادث مشابه بوده است.

توضیحات: نیروهای ویژه فتح مشترک (KKA - Kta Khas) از پرسنل وزارت های دفاع و داخله و امنیت ملی افغانستان ایجاد شده بود و با حمایت مالی و هوایی مستقیم ایالات متحده عمل می‌کرد و تمام عملیات خود را شبانه انجام می‌داد. حدود ۷ سال فرماندهی آن مولوی جلال یفتلی و در سالهای اخیر خالد امیری بودند. اکنون هر دو فرمانده جبهه مقاومت ملی افغانستان هستند.

اهدافی وجود داشت که وقتی نیروهای KKA شبانه برای نابودی اشان می‌رفتند و مشخص می‌شد که نفران ارتباطی امریکای ها یا طالب های که به نفع امریکا کار می‌کردند، در آن جا حضور دارند، عملیات را جا به جا قطع می‌ساختند و نیروها از بالای آنها دور زده می‌رفتند. هم‌صحبت ما از چنین موارد در لوگر و وردک، حلمند و اروزگان و دیگر ولایات قصه کرد، که طیاره‌های امریکای از بالای قرارگاه های طالبان، که حتی بیرقشان و نفرات و موتورسیکلت هایشان دیده می‌شد، گذشته می‌رفتند، یک عملیات جزئی در جای دیگری انجام می‌دادند و به پایگاه بازمی‌گشتند.

نیروهای KKA در بدخشان یک بار با قاری فصیح الدین درگیر شدند. در ماه می ۲۰۱۷، نیروهای طالبان تحت فرماندهی وی با کمک تروریست های خارجی از آسیای مرکزی و اویغورهای چینی شهرستان های زیباک و اشکاشم را اشغال کردند. در آن زمان، قاری فصیح الدین والی نامنهاد طالبان در بدخشان و قاری امان الدین به عنوان فرمانده ارشد او بود. تصرف این دو شهرستان طرح مشترک سازمان های اطلاعاتی افغانستان و آمریکا با هدف استقرار طالبان در این مناطق بدخشان و نزدیک مرز تاجیکستان بود. اما آغاخان چهارم رهبر اسماعیلی های جهان، از وضعیت موجود شدیداً ابراز نگرانی کرد و از حکومت افغانستان خواست تا هر چه زودتر این دو شهرستان را از چنگ طالبان و تروریست ها آزاد کند.

باشندگان زیباک، اشکاشم، شغنان و واخان - چهار شهرستان بدخشان - عمدتاً از پیروان مذهب اسماعیلی شاخه شیعه اسلام هستند و بیم آن می رفت که افراطیان مسلح به آنها رحم نکنند.

عملیات آزادسازی اشکاشم و زیباک به رهبری مولوی جلال فرمانده KKA انجام شد. دو هفته بعد، شهرستان ها از وجود طالبان و تروریست ها پاکسازی شد، اما این آخرین جنگ برای مولوی جلال به عنوان فرمانده KKA بود. در این جنگ ۷ تن از این نیروها به شهادت رسیدند و به این بهانه او را از وظیفه برکنار کردند. خود مولوی جلال به نویسنده این سطور گفت که وقتی پس از آزادسازی زیباک و اشکاشم به فیض آباد بازگشت، دو ژنرال آمریکایی نزد او آمدند و از او شکایت کردند که چرا این دو شهرستان را آزاد کرده است.

آمریکایی ها و اداره امنیت ملی افغانستان برای سقوط اشکاشم و زیباک سلاح و تجهیزات زیادی در اختیار نیروهای تحت امر قاری فصیح الدین قرار داده بودند. به او اسلحه، حتی خودروهایی داده بودند که ارتش افغانستان نیز در اختیار داشت. آن همه جدید بودند و وقتی به دست نیروهای دولت افتادند، معلوم بود، که غنیمت جنگی نیستند، بلکه در اختیار طالبان گذاشته شده‌اند.

 “زنده شده”

یک افسر لوای ویژه هوایی ۷۷۷ وزارت دفاع افغانستان از عملیات دیگری در  شهرستان وردوج ولایت بدخشان که علیه نیروهای قاری فصیح الدین انجام شده و شخصاً در آن شرکت داشته است، صحبت کرد.

وردوج نزدیک به ۵ سال تحت کنترل طالبان بود و پایگاه اصلی آنها در شمال و شرق افغانستان به شمار می رفت که فرمانده آن قاری فصیح الدین بود. در این شهرستان جنگیان القاعده، جنبش اسلامی ازبیکستان، جماعت انصارالله و جنبش اسلامی ترکستان شرقی اویغورهای چین حضور داشتند و قرارگاه های خود را ایجاد کرده بودند. این وضعیت جامعه مدنی و محافل ضد طالبان در بدخشان را به شدت آشفته کرد و از حکومت خواستند تا در این زمینه اقدام کند. نیروهای خیزیش های مردمی هشدار دادند که اگر دولت و آمریکایی ها اقدامی نکنند، خودشان این عملیات را انجام خواهند داد. برخی هم حکومت و خارجی ها را به طالبسازی متهم کردند. گپ کلان شد. وزارت دفاع افغانستان و ارتش آمریکا به دلیل فاش نشدن طرح آنها که واقعاً طالبسازی بود، مجبور به اقدام شدند.

توضیح: در بدخشان نیروهای کشورهای عضو ناتو - آلمان، دانمارک و بلژیک حضور داشتند، اما در عملیات ها شرکت نمی‌کردند. آمریکایی ها از فرودگاه بگرام عملیات نیروهای حکومت افغانستان را پشتیبانی هوایی می‌کردند.

در سپتامبر ۲۰۱۹، نیروهای ویژه وزارت‌های دفاع و امور داخلی، امنیت ملی و نیروهای خیزیش های مردمی عملیات مشترکی را برای آزادسازی وردوج آغاز نمودند. آن را لوای ویژه ۷۷۷ هوایی وزارت دفاع افغانستان و نیروهای هوایی امریکا از هوا پشتیبانی می‌کردند.

چند روز بعد نیروهای طالبان و سازمان های تروریستی خارجی شکست خوردند و مجبور به ترک ساحه شدند. وزارت دفاع افغانستان خبر داد که در جریان عملیات آزادسازی وردوج، حدود ۱۰۰ طالب داخلی و خارجی از جمله قاری فصیح الدین، والی نام نهاد طالبان برای بدخشان و ده ها فرمانده کلیدی و مهم و جنگی آنها کشته و زخمی شدند و هیچ یک از نیروهای دولتی آسیب ندیدند.

خبر مرگ فصیح‌الدین جامعه را تکان داد و بیش از همه ترس از حضور طالبان و شرکای تروریست آنها در بدخشان را از بین برد. دولت افغانستان و آمریکا به مردم ثابت کردند که طالبسازی افسانه ای بیش نیست و شک و گمان ها در باره تقویت طالبان و تروریستان از سوی آنها خیال‌پردازی منتقدان است.

در واقع قاری فصیح الدین زنده بود. پس از شکست، نیروهای او به سمت گردنه میان وردوج و دره خوستک عقب نشینی کردند. در آنجا وی با سرگروه های خود جلسه ای برگزار کرد و گفت که آنها دو راه دارند: یا تسلیم دولت شوند یا با او روند. او و قاری امان الدین تصمیم گرفتند به ولایت نورستان بروند.

معلومات برای اندیشه: افسر سابق امنیت ملی افغانستان در ولایت قندوز می گوید که در آن زمان، بیشتر فرماندهان و جنگجویان القاعده در ولایت نورستان حضور داشتند، از جمله مولوی شبیر احمد، فرمانده امنیه ولایت جزجان در رژیم اول طالبان و یکی از افراد نزدیک به اسامه بن لادن که اکنون یکی از اعضای رهبری امارت اسلامی است. قاری فصیح الدین نیز از اعضای القاعده و با مولوی شبیر در ارتباط بود. در شمال افغانستان، او فرماندهان محلی را به القاعده جلب و جذب می‌کرد. معلوم نیست این اطلاعات تا چه اندازه درست است، اما اینکه آمریکایی ها به عنوان فرشتگان نگهبان از قاری فصیح الدین محافظت کردند، نشان می دهد که او یک بازیگر بسیار مهم در بازی های مخفی استخباراتی در افغانستان است.

قاری فصیح‌الدین و قاری امان‌الدین وقتی ساحه را رها کرده، از کوه گذشتند و به طرف کوه خرسک شهرستان جرم می‌رفتند، از وزارت دفاع افغانستان با او تماس گرفته، می‌گویند، که عملیات قطع شده است و امریکای ها می‌خواهند، که او دوباره رفته استقامت های خود را بگیرد.

نیروهای دولتی که وردوج را آزاد کردند در روستای زو در انتهای دره وردوج مستقر شدند. به آنها دستور عقب نشینی داده شد. خط دفاعی نیروهای حکومتی به روستای غنیو، ۷ کیلومتری چاکران، مرکز شهرستان وردوج عقب آورده شد. فصیح الدین برگشت و در زو مستقر شد. به زودی تجدید قوا کرد و دو و نیم سال دیگر با دولت جنگید. سرانجام در جولای ۲۰۲۱، یک ماه قبل از سقوط کابل، نیروهای وزارت دفاع افغانستان بدون درگیری و به دستور بسم الله خان محمدی وزیر دفاع، وردوج را به فصیح الدین تسلیم کردند.