جنگ های ویتنام و اوکراین چه تشابهاتی دارند؟
نویسندگان: نیکولای پلوتنیکوف، رئیس مرکز اطلاعات علمی و تحلیلی مؤسسه شرق شناسی آکادمی علوم روسیه، دکترای علوم سیاسی؛ الکساندر بوتکو، متخصص برجسته موسسه مرکزی تحقیقات علمی شرق شناسی آکادمی علوم روسیه.
منبع: نزاویسیمایا گازتا
در ۳۰ آوریل، مردم ویتنام چهل و هشتمین سالگرد پیروزی مقاومت در برابر تجاوز امریکا را جشن گرفتند که در چنین روزی در سال ۱۹۷۵ با آزادسازی سایگون به پایان رسید. اسناد آرشیوی شوروی و ویتنامی که اخیراً از طبقه بندی خارج یا آشکار شده اند، امکان یافتن شباهت هایی را بین رویدادهای ویتنام و اوکراین فراهم می کند.
اول از همه، هر دو درگیری پیش از نقض توافقات (ژنو و مینسک) و پمپاژ سلاح و پول امریکایی به یکی از طرفین (مقامات سایگون و کیف) صورت گرفت.
در سال ۱۹۵۴، پس از پیروزی ارتش خلق ویتنام بر استعمارگران فرانسوی، با مشارکت روسای ادارات امور خارجه اتحاد جماهیر شوروی، چین، ایالات متحده امریکا، انگلستان و فرانسه، توافق نامه ژنو امضا شد که به طور موقت ویتنام در امتداد موازی هفدهم و به دنبال آن برگزاری انتخابات عمومی در جولای ۱۹۵۶ و تا زمان اتحاد کشور تقسیم شد. این قراردادها ورود نیروهای خارجی و پرسنل نظامی به ویتنام، تامین سلاح و ایجاد پایگاه های نظامی را ممنوع می کرد. ایالات متحده از امضای بیانیه نهایی اجتناب کرد و گفت که "از تهدید یا استفاده از زور برای نقض این توافقنامه ها خودداری خواهد کرد." متعاقباً، مقامات سایگون مذاکرات را برای برگزاری انتخابات رها کردند و واشنگتن شروع به پشتیبانی نظامی آنها نمود.
بر اساس داده های آرشیوی، از سال ۱۹۵۴ تا ۱۹۶۴، هزینه های ایالات متحده برای به اصطلاح کمک به ویتنام جنوبی بالغ بر ۳.۵ میلیارد دلار بوده است. تحت رهبری مستشاران نظامی امریکایی، نیروهای مسلح منظم در ویتنام جنوبی، متشکل از نیروهای زمینی، نیروی هوایی و نیروی دریایی ایجاد شد. سپاه ارتش به بالاترین واحد سازمانی در نیروهای زمینی تبدیل یافت (پیش از آن، سایگون فقط تشکیلات پراکنده ای داشت که بزرگتر از یک کندک نبود)، به سلاح های امریکایی مجهز شده و مطابق با استانداردهای امریکایی آموزش دیده بودند. قبل از اقدام تحریک آمیز در خلیج تونکین در اوت ۱۹۶۴، که بهانه تجاوز گسترده امریکا شد، ۱۶ هزار سرباز امریکایی در این کشور حضور داشتند.
تقریباً همین اتفاقات مشابه با برخی تفاوت های ظریف در اوکراین تکرار شد. ایالات متحده و متحدانش در ناتو کیف را تشویق کردند تا به توافقات مینسک عمل نکند، در عین حال نیروهای مسلح اوکراین را با تسلیحات پمپاژ کردند و آنها را برای حل و فصل سرنوشت دونباس طبق سناریوی عملیات طوفان ارتشی کرواسی که کراجینا صربستان را ویران کرد، آماده نمودند. این امررا دو ضامن قراردادهای مینسک - آنگلا مرکل صدراعظم وقت آلمان و فرانسوا اولاند رئیس جمهور فرانسه - رسماً اعتراف کردند.
واشنگتن همانطور که زمانی با رژیم سایگون کرد، "کمک های امنیتی" عظیمی به کیف ارائه نمود. حتی اگر به دادههای رسمی وزارت امور خارجه امریکا باور کنیم، از سال ۲۰۱۴ تا فوریه ۲۰۲۲ به ۲.۷ میلیارد دلار رسیده است. با شروع ارائه "کمک های غیر کشنده" (پهپادها، ایستگاه های رادار، دستگاه های دید در شب، تصویرگرهای حرارتی، تجهیزات و غیره)، در سال ۲۰۱۸، امریکایی ها شروع به پمپاژ رژیم کی یف با سلاح (سیستم های موشکی ضد تانک، نارنجکاندازها، سلاح های کوچک ویژه و غیره) کردند.
درست مانند ویتنام، تعداد پرسنل نظامی غربی در اوکراین از سال ۲۰۱۴ در حال افزایش بوده است. در دسامبر ۲۰۲۱ از قبل ۱۰ هزار مربی نظامی خارجی در آنجا بودند که ۴ هزار نفر از ایالات متحده بودند.
چه در ویتنام و چه در اوکراین، امریکایی ها نسبت به سرنوشت دیگر مردم بی تفاوتی کامل نشان دادند. در طول سال های جنگ، ایالات متحده بیش از ۷.۷ میلیون تن بمب در شبه جزیره هندوچین ریخت که سه برابر بیشتر از هزینه ای است که در جنگ جهانی دوم انجام داده بود. نیروهای هوایی امریکایی از ۴۰۰ هزار تن ناپالم (مواد سوخت برای سلاحهای آتشانداز) در ویتنام استفاده کرد و ۷۰ میلیون لیتر برگ زدا (دیفالیانت) و علف کش (گیربیتسید) را در قلمرو اسپری کرد، از جمله بیش از ۴۰ میلیون لیتر عامل نارنجی (Agent Orange) را که باعث سرطان و جهش های ژنتیکی می شود. علاوه بر این، ارتش ایالات متحده به طور فعال از گازهایی مانند CS، CN، DM و غیره استفاده می کرد که در غلظت های کوچک اثر تحریک کننده داشت و در غلظت های زیاد اغلب منجر به مرگ می شد.
در اوکراین، امریکاییها جنگ شیمیایی را به تحقیقات بیولوژیکی به اصطلاح «صلحآمیز» ترجیح دادند که هنوز با مواد بیولوژیکی خطرناک کار میکند. این واقعیت که آنها هنوز کار می کنند توسط نماینده شورای امنیت ملی ایالات متحده، جان کربی، تایید شد.
ژوان توئی، رئیس هیئت ویتنامی در مذاکرات پاریس در سال ۱۹۷۳، در مورد پروردههای ایالات متحده در ویتنام جنوبی گفت: "آنها فقط یک باند خائن هستند که کشور را می فروشند و به مردم ظلم میکنند، فقط ابزاری برای امپریالیست های امریکایی هستند... اقدامات بربرانه آنها هر روز روزگار مردم و کشور را تلخ کرده است و فرهنگ ملی هزار ساله آن را تخریب میکند. حتی یک وطنپرست وجود ندارد که از آنها متنفر نباشد."
تعدادی از شهروندان اوکراینی همین طور در مورد رژیم زلنسکی فکر می کنند، اما به دلیل سرکوب های گسترده و وحشت باندرا، تعداد کمی هنوز می توانند آشکارا این موضوع را به میان گذارند. آزار و شکنجه ارتدکس متعارف و مؤمنان ارتدوکس ممکن است تعداد آنها را افزایش دهد. جبهه مذهبی که زلنسکی و کسان پشت سر او راه انداختند یکی از معدود مواردی است که وقایع اوکراین را از جنگ ویتنام متمایز می کند.
در اینجا زمان آن فرا رسیده است که یک بار دیگر از درزهای ظاهراً پر شور اطلاعات امریکایی یادآوری کنیم. همانطور که بسیاری از شرکای خارجی مؤسسه شرق شناسی آکادمی علوم روسیه معتقدند، آنها ترکیبی از اسناد واقعی مخلوط با اسناد خاص جعلی هستند. هنوز مشخص نیست که کدام یک از آنها قابل اعتماد است. بدیهی است که هدفی که در واشنگتن دنبال می شود، انجام یک کارزار استراتژیک برای رساندن اطلاعی غلط نه تنها برای روسیه، بلکه جامعه جهانی است. ظاهراً، دولت جوزف بایدن در حال هموار کردن راه برای توضیح دلایل قابل قبول در صورت وقوع شکست احتمالی در اوکراین در آستانه انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۴ است. آیا تجربه فرار از ویتنام که در افغانستان تکرار شد، به کسی در امریکا چیزی یاد نداد؟
