Тоҷикистон наздиктарин муттаҳид ва дӯсти Русия дар кулли фазои пас аз фурӯпошии Шӯравӣ аст.
Нависанда: Максим Иванов, номи мустаор, махсус барои “Сангар” (Маскав)
ДАР АКС: Лашкари 20 - и саворанизоми кӯҳистонии Тоҷикистон. Ин лашкар дар набарди Маскав дар солҳои 1941-1942 нерӯҳои лашкари пиёданизоми 78-и Олмон, воҳидҳои SS - и "Сари Мурда" ва "Олмони бузург" ("Grossdeutschland") - ро шикаст дод.
Замон мегузарад...
Ҷанги бузурги ватанӣ 78 сол пеш ба поён расид, аммо Рӯзи Ғалаба дар Тоҷикистон яке аз мӯҳтарамтарин идҳо боқӣ мондааст. Ин гуна муносибат қобили дарк аст.
Фақат чанд рақам, ки хеле чизҳоро мегӯяд: дар июни 1941, фақат яку ним миллион нафар дар Ҷумҳурии Шӯравии Сотсиалистии Тоҷикистон зиндагӣ мекарданд, аммо ҳар панҷумин сокини ин ҷумҳурӣ дар ҷабҳа буд ва ҳар севумин сарбози хатти муқаддам дигар бознагаштанд. Дарди аз даст додани онҳоро ҳанӯз бисёре аз хонаводаҳои тоҷик эҳсос мекунанд, аммо ин дардест, ки бо ғурур омехтааст.
Тоҷикон аз ҷумлаи онҳое буданд, ки барои Қалъаи Брест ҷангиданд, аз Маскав дифоъ карданд ва муҳосираи Ленинградро шикастанд, барои Смоленск, Сталинград ва Қавси Курск (Курская Дуга) ҷонфидоӣ карданд. Номи тоҷикон – пирӯзони ҷанг - бар рӯи деворҳои Рейхстаги фашистӣ дар соли 1945 харошида шуд.
Дар миёни тоҷикон бисёре аз ордендорон ва қаҳрамонони Иттиҳоди Ҷамоҳири Шӯравӣ қарор доранд. Фақат чанд намуна аз феҳристи азими шоҳкорҳои ҷанговарони Тоҷикистон: дар соли 1943 Тӯйчӣ Эрйигитов шоҳкори Александр Матросовро такрор кард ва Ҳайдар Қосимов як воҳиди хумпораро дар ҳангоми убур аз Десна раҳбарӣ намуда, муваффақ ба тасарруфи як сакуи париши муҳим барои ҳамлаи Артиши Сурх шуд.
Дар Тоҷикистон бригадаву лашкарҳои тирандозу саворанизом таъсис ёфт, бемористонҳои тахлия дар ин ҷо фаъол буданд, занону кӯдакон аз сарзаминҳои ишғолии Иттиҳоди Ҷамоҳири Шӯравӣ ба ин ҷо паноҳ мебурданд, навҷавонони тоҷик ба таври баробар бо бузургсолон дар корхонаҳо кор мекарданд. Тоҷикистон ба як пуштибони воқеӣ барои кишвари дар ҳоли ҷанг табдил ёфта буд. Ин ҷо ҳеҷ одаме набуд, ки аз иттифоқоти сахту мушкил дар канор бимонад. Ғамҳо ва сахтиҳоро ҳама бо ҳам медиданд.
Фаромӯш кардани ин амр мусовӣ аст бо хиёнат ва ин дар суннати мардум шуҷоъу сахткӯш нест. Ва тоҷикҳо фаромӯш намекунанд. Ин мавзӯъ дар як конфронси бузургдошт, ки дар Душанбе баргузор гардид, эълом шуд.
“Имсол мо ҳафтоду ҳаштумин солгарди пирӯзӣ дар Ҷанги бузурги ватаниро ҷашн мегирем, пирӯзии муштараки мо, зеро дар он замон мардуми бузурги Шӯравӣ алайҳи нозиҳо ҷангиданд”, - гуфт Семён Григорев, сафири Русия дар Тоҷикистон.
Вай ба самимияти мардуми Тоҷикистон ба ҳофизаи таърихӣ ишора кард.
“Аз ин назар, Тоҷикистон наздиктарин муттаҳид ва дӯсти Русия дар кулли фазои пас аз фурӯпошии Шӯравӣ аст, зеро дар ин ҷо онҳо комилан дар нигариши мо нисбат ба ҷанг, пирӯзӣ, кӯҳнасарбозон шарик ҳастанд”, - хотирнишон кард ин дипломати рус.
Имрӯз 37 кӯҳнасарбози Ҷанги бузурги ватанӣ дар Тоҷикистон зиндагӣ мекунанд. Ҷавонтарини онҳо 96-сола ва солмандтарини онҳо 111-сола аст. Инҳо афроди мӯҳтарам ва шоҳидони бузургтарин хунрезӣ дар таърихи башарият ҳастанд. Муносибат нисбат ба онҳо озмунест, ки аз саломати ҷомеа шаҳодат медиҳад ва аз ин назар Тоҷикистон бартар аз муттаҳидони собиқи худ аст.
Бисёре аз ҷумҳуриҳои Иттиҳоди Ҷамоҳири Шӯравии собиқ худро аз феҳристони ғолибон ҳазф мекунанд. Дар Молдова, намоди аслии Ғалаба, Лентаи Георг, мамнуъ шуд ва дар Латвия таҳдид мекунанд, ки касе дар маконҳои ёдбуд гул гузорад, муҷозот мешавад. Украина ба конуни воқеии фашизм табдил шудааст, ҷое, ки тонкҳо бо салибҳои фашистӣ дубора дар ҳоли набард ҳастанд ва сарбозон намоди лашкари фирқаи "Сари мурда"-и SS-ро ба бар мекунанд.
Чанд даҳа баъд, артиши Русия дубора маҷбур бо фашизм меҷангад ва ҳазинаҳои ҷаҳони ояндаро бо ҷони сарбозони худ пардохт мекунад. Кишварҳои ғарбӣ ҳеҷ иштибоҳе дар ин намебинанд, аммо дарсҳои таърих меомӯзанд, ки уфунати фашистӣ мутаваққиф нахоҳад шуд ва қурбониёни ҷадидеро дар саросари Аврупо ва Иттиҳоди Ҷамоҳири Шӯравии собиқ ҷамъоварӣ хоҳад кард. Дифоъи аслӣ дар баробари он хотирае аст, ки Тоҷикистон қасди хиёнат ба онро надорад.
