Қабл аз он ки шимол ва таърихи ғайриафғонҳо тавассути вазиристониҳо барои ҳамеша нобуд шавад, бо ақвоми ҳамсарнавишт муттаҳид шавем.
Нависанда: Ҳорун Муътариф, таҳлилгар
Ҳоло, ки интиқолу ҷобаҷоии Толибон ва паштунҳои покистонӣ ба шимоли Афғонистон/Хуросон калид хӯрда ва дар пушти ин тарҳ дастҳои зиёде вуҷуд дорад ва террористони дохилӣ ба шиддат дар ростои муҳақақи он талош мекунанд ва соири паштунҳои, ба истилоҳ, ғайритолиб чӣ дар дохил ва чӣ дар хориҷ ҳам сукути маънидор карданд, аз назари ман, чанд роҳе ба се қавм (тоҷик, ҳазора, ӯзбек) боқӣ намонда, ки иборатанд аз:
- Замони он фаро расида то тамоми ғайриафғонҳо/паштунҳо рӯи як тарҳи ҷомеъ мубтанӣ бар манофеъи муштарак ба манзури тавзеъи қудрат миёни худ (се қавм+ақвоми дигари шимолӣ) ба тавофуқ бирасанд.
- Ғайрипаштунҳо як артиши муштарак бисозанд то ҳадафе, ки тарроҳӣ шударо татбиқ кунанд.
- Тамоми паштунҳое, ки аз тарҳи Толибон дар амри ҷобаҷоии паштунҳо ё Толибони покистонӣ дар шимол ҳимоят мекунанд, ба василаи артиши ҷадид аз шимол кӯчонида шаванд ва дар сурати муқовимат, саркӯб шаванд.
- Иттиҳоди мусалласи ғайрипаштунҳо як банки муштаракро ҷиҳати тақвияти иқтисод ва бунёди иқтисодӣ дар дохилу хориҷ эҷод намоянд. Ҳар ғайриафғоне, ки муқими хориҷ ҳастанд, моҳона 5 доллар ба сандуқи ин банк ворез намоянд ва тамоми бозаргонони се қавм заминаи тиҷорати ҷаҳониро ба вуҷуд оваранд ва суди ин банкро дар ҳимоят аз артиш, омӯзишу парвариш, сармоягузорӣ рӯи сиёсати хориҷӣ ва ниёзмандиҳои зиндагии иҷтимоӣ ва фарҳангии дохилӣ дар шимол масраф намоянд.
- Ғайриафғонҳо/паштунҳо марзи фарзиеро миёни Шимолу Ҷануб эҷод намоянд то дар сурати тасфияи Шимол, кишвари модерну демократиро поягузорӣ намоянд ва таъйини сарнавишти сиёсӣ аз роҳи интихоботи озод, шаффоф ва сартосарӣ сурат гирад.
- Механизми интихоботи устувор бар демократия давраӣ бошад ва ҳар давра як қавм номзади интихобот шавад. Барои ҳусни ният ва зиндагии инсонӣ ва ҳамзистӣ дар кишвари ҷадид, давраи нахуст аз ақвоми ӯзбеку ҳазора шурӯъ шавад ва тоҷик дар марҳалаи севум.
- Номи кишвар, намодҳои миллӣ ва ҳувияти миллӣ дар кишвари ҷадиди Хуросони Шимолӣ, бар асоси арзишҳои бумӣ ва таърихӣ аз миёни се қавм интихоб гардад ва дар тамоми тасмимгириҳо зимни интихобот, қарордоде вуҷуд дошта бошад то аз ҳаққи интисоб низ истифода шавад ва ҳатто агар намоде аз миёни ақвом, 50 ҷамъ 1-ро такмил намекунад - боз ҳам интихоб гардад.
- Ин тарҳ дарвоқеъ гузинаи охир мебошад ва дар сурате, ки паштунҳои зиёде ва қобили мулоҳиза дар баробари ҷобаҷои паштунҳои покистонӣ ба Шимол сукуташонро шикастанд ва дар баробари он қарор гирифтанд, ин иттиҳод он идда аз паштунҳоро низ бо худ муттаҳид хоҳад сохт то барои озодии кишвар дар баробари ишғолгарон муборизаи муштарак намоянд.
Дар посух ба дӯстоне, ки аз тарҳи иттиҳоди ӯзбек, ҳазора ва тоҷик нигаронанд (ин ёддошти кӯтоҳ дар посух ба оқои Наҷиб Борвар, шоир ва нависандаи тоҷик навишта шудааст, ки ҷиҳати равшан шудани масъала, онро умумӣ мекунам).
1 - Вақте ҳарф аз иттиҳод бо ҳазора ва ӯзбек мезанам, онро аз айнаки Аҳмадшоҳ Масъуд ва Абдулалии Мазорӣ намебинам, балки масъаларо бояд миёни се то қавм бубинед, ки ҳазорон сол қадомати таърихӣ ва иштирокоти фарҳангӣ доранд.
2 - Вақте иттиҳодро матраҳ мекунем, чизе нест, ки дар гузашта иттифоқ афтода бошад, балки як тарҳи ҷадиде бикр ва тарҳе, ки дар он зӯргӯӣ ва нодида гирифтани ҳаққи ҳеҷ қавм ҷойгоҳ надорад.
3 - Вақте иттиҳод мегӯем, манзур ин нест, ки ӯзбеку ҳазора муздур тоҷик бошад ва як вилоят бар 34 вилоят ҳокимият кунад, балки манзур аз таҳаққуқи баробарии воқеӣ ва ҳокимияти адолати иҷтимоӣ ва қавмии воқеӣ аст.
4 – Гуфтед, паштунҳо муттаҳиди тоҷик аст. Ин дидгоҳ аз асос иштибоҳ аст ва роҳи ғалати “бонӣ” ва таслим додан ба афғонро дидем, ки чӣ гуна паёмади ваҳшатнок дошт. Қабл аз он ки шимол ва таърихи ғайриафғонҳо тавассути вазиристониҳо ба ҳамеша нобуд шавад, бо ақвоми ҳамсарнавишт муттаҳид шавем.
5 - Мо вақте аз иттиҳод миёни се қавми бузург ҳарф мезанем, хостори тавзеъи уфуқӣ ва амудии қудрат ҳастем. Дар демократияи тафоҳумӣ ва давраӣ, ҳеҷ бартариталабӣ ва бартарихоҳӣ ҷойгоҳ нахоҳад дошт ва интихоби заими сиёсӣ дар даври нахуст аз қавми ӯзбек, дар даври дувум аз қавми ҳазора ва дар даври севум аз қавми тоҷик интихоб хоҳад шуд. Зимни интихобот, давлати демократии кишвари ҷадид, низоми ғайримутамаркиз хоҳад дошт. Ақвоми ӯзбек, ҳазора ва тоҷик ҳар тавре, ки хоста бошанд, бо ҳамзистӣ ва ҳамгароии воқеӣ дар канори ҳам зиндагӣ кунанд.
6 - Душмантарошӣ аз айнаки ҷангҳои дохилӣ ва танзимӣ, ки миёни ҷиҳодиҳо анҷом ёфта буд, кори хато аст ва насли мо меросдори ҷанги гузашта нестанд, балки сафирони сулҳ ва паёмоварон баробарихоҳӣ ва адолатхоҳӣ ҳастем ва набояд душманиро фарзияе аз қабл таъйиншуда таблиғ намоем, ки ба шиддат хиёнат ва ноодилона аст.
7 - Ӯзбек ва ҳазора дар кишвари ҷадид ҳамон ҳаққеро хоҳанд дошт, ки тоҷик дорад. Баробар. Мо ин тарҳро дар баробари сиёсатҳои бартариталабӣ дар баробари 200 соли нажодпарастӣ ва дар баробари 45 сол ҷанги дохилӣ рехтаем, коре нахоҳем кард, ки аз зери “чак” бархезем ва зери “нова” бинишинем.
