Чаро Украина бояд аз Афғонистон ибрат бигирад?
Нависанда: Аҳмад Саидӣ, таҳлилгари умури сиёсӣ
Чеҳраҳои аслии амрикоӣ дар он замон ва акнун яке ҳаст. Дар соли 2014, муҳраи давлати Иёлоти Муттаҳида дар Украина, ёвари вазири умури хориҷа дар умури Аврупо ва Авруосиё Виктория Нуланд буд, ки акнун муовини вазири умури хориҷа дар умури сиёсӣ аст. Дар соли 2014, Нуланд аз наздик бо Ҷек Саливан, мушовири амнияти миллии Ҷо Байден, ки дар соли 2014 мушовири ноиб-раисҷумҳур Байден буд, кор кард.
Амрико бо ду воқеияти сиёсии душвор дар Украина мувоҷеҳ аст. Аввал, Украина аз назари қавмӣ ва сиёсӣ амиқан байни натсионалистҳои мухолифи Русия дар ғарби Украина ва русҳои қавмӣ дар шарқи Украина ва Қрим тақсим шудааст. Дувум, густариши НАТО дар Украина аз хатти сурхи Русия убур мекунад. Русия то охир мубориза хоҳад кард ва дар сурати лузум таҳдиди ҷиддӣ хоҳад кард то аз ворид шудани Украина дар НАТО тавассути Иёлоти Муттаҳида ҷилавгирӣ кунад.
Иёлоти Муттаҳида борҳо таъкид карда, ки НАТО як иттиҳоди дифоъӣ аст. Бо ин ҳол, дар соли 1999 НАТО Сербистон, муттаҳиди Русияро ба муддати 78 рӯз бомбаборон кард, то Косоворо ҷудо кунад. Пас аз он, Иёлоти Муттаҳида як пойгоҳи низомии бузург дар Косово сохт. Нерӯҳои НАТО ба таври мушобеҳ дар соли 2011 муттаҳиди Русия Муаммар Қаззофиро сарнагун карданд ва як даҳаи ҳарҷу марҷро дар Либия эҷод намуданд. Русия ҳаргиз НАТО-ро дар Украина нахоҳад пазируфт.
Дар охири соли 2021, Владимир Путин, раисҷумҳури Русия, се хоста аз Иёлоти Муттаҳида матраҳ кард: 1) Украина бояд бетараф бимонад ва ба НАТО ворид нашавад ва 2) Қрим бояд бахше аз Русия боқӣ бимонад. Ва 3) Донбас бояд тибқи тавофуқномаи Минск мустақил шавад.
Ҳашт сол пас аз ин ки Русия аз режими Янукович ҳимоят кард, тими Байден-Саливан-Нуланд дар Амрико сари кор омад ва пешниҳоди музокираи Путин тавассути ин тим рад шуд, то Русия дар феврали 2022 ба Украина ҳамла кард.
Дар марти 2022, Владимир Зеленский, раисҷумҳури Украина, ба назар мерасид, ки вазъияти асафноки Украинаро ба унвони қурбонии ҷанги ниёбатии Иёлоти Муттаҳида ва Русия дарк кард. Ӯ аланан эълом кард, ки Украина ба як кишвари бетараф табдил хоҳад шуд ва хостори тазминҳои амниятӣ шуд. Ӯ ҳамчунин аланан эълон кард, ки Қрим ва Донбас ба навъе рафтори вежа ниёз доранд.
Нафтали Беннет, нахуствазир Исроил дар он замон, ба унвони миёнҷӣ бо Туркия вориди корзор шуд. Русия ва Украина ба тавофуқ наздик шуданд. Бо ин ҳол, ҳамон тур, ки Беннет ахиран тавзеҳ додааст, Иёлоти Муттаҳида раванди сулҳро "банд" кардааст. Аз он замон ҷанг ташдид шудааст. Ба гуфтаи Саймур Ҳерш, гузоришгари таҳқиқотии Иёлоти Муттаҳида, маъмурони Иёлоти Муттаҳида хутути лӯлаи “Норд стрим”-ро дар моҳи сентябр мунфаҷир карданд. Ахиран Иёлоти Муттаҳида ва муттаҳидонаш мутааҳҳид шудаанд тонкҳо, ракетаҳо ва эҳтимолан ҷетҳои ҷангандаро ба Украина бифиристанд.
Асоси сулҳ равшан аст. Украина як кишвари бетарафи ғайри НАТО хоҳад буд. Қрим ҳамчунон, ки аз соли 1783 то кунун буд, маҳалли киштиҳои дарёии Русия дар дарёи Сиёҳ боқӣ хоҳад монд. Роҳҳали амалӣ барои Донбас пайдо хоҳад шуд, монанди тақсими арзӣ, худмухторӣ ё хатти марзӣ. Муҳимтар аз ҳама, ҷанг мутаваққиф мешавад, нерӯҳои Русия аз Украина хориҷ мешаванд ва ҳокимияти Украина тавассути Шӯрои амнияти Созмони Милал ва соири кишварҳо тазмин мешавад.
Давлат ва мардуми Украина ба Русия ва Иёлоти Муттаҳида хоҳанд гуфт, ки Украина дигар минтақаи ҷанги ниёбатӣ нахоҳад буд. Дар мувоҷеҳа бо шикофҳои амиқи дохилӣ, украиниҳо дар ҳар ду тарафи шикофи қавмӣ барои сулҳ талош хоҳанд кард, на ин ки эътимод кунанд, то як қудрати хориҷӣ онҳоро маҷбур ба созиш кунад.
Дар акси ҳол, Украина аз харитаи ҷаҳон ҳазф хоҳад шуд ё ба “Афғонистони аврупоӣ” – майдони набарди қудратҳо - табдил хоҳад ёфт ва солҳо дар гудоли ноамнӣ ва бадбахтӣ фурӯ хоҳад рафт.
