آیا زلمی خلیلزاد به “پالیز” افغانستانی خود برمی‌گردد؟
نویسنده: آندری سرنکو، رئیس مرکز مطالعات سیاست افغانستان (روسیه)
به زودی انتخابات ریاست جمهوری بعدی در ایالات متحده برگزار خواهد شد که ممکن است در آن دونالد ترامپ جمهوریت خواه برنده شود.
در این راستا، روند حدس زدن در گروه های مختلف سیاسی افغانستان شدت یافته است - آیا در چنین حال سیاست افغانستانی واشنگتن چگونه تغییر خواهد کرد (اگر تغییر کند) ، چه کسانی آن را در عمل پیاده خواهند کرد؟
و این جا حداقل یک انتریگ جالب به وجود می‌آید: آیا ما باید انتظار داشته باشیم، که زلمی خلیلزاد، سابق نماینده ویژه وزارت خارجه امریکا، به مقام معمار ارشد و سرپرست سیاست افغانستانی ایالات متحده برگردد؟
آری، آقای خلیلزاد جوان نیست؛ تا چهار ماه دیگر ۷۴ ساله می‌شود. خوب، دونالد ترامپ هم یک بچه جوان نیست - امروز، در کل، ابرقدرت ها توسط بازنشسته‌ها رهبری می‌شوند. از این خاطر، سن، شاید استدلال اصلی در مقابل بازگشت زلمی خلیلزاد به سیاست فعال افغانستان نباشد.
علاوه بر این، او فقط سه سال پیش، یعنی در اکتبر ۲۰۲۱، به عنوان بز قربانی در اداره دموکراتیک جوزف بایدن برای خروج شرم‌آور نیروهای امریکایی از کابل، که قبلاً به تصرف طالبان درآمده بود، مقام نماینده ویژه وزارت خارجه را ترک کرد.
بازگشت خلیلزاد را نقش او در تهیه توافق‌نامه دوحه با طالبان تأیید خواهد کرد، که هنوز هم سیاست امریکا را در قبال طالبان و افغانستانی، که آنها تصرف کردند، تعیین میکند.
در واقع، بازگشت طالبان به قدرت در کابل عمدتاً خدمت زلمی خلیلزاد و دسیسه‌های چندین ساله او علیه دولت جمهوری افغانستان است. و همه این کارنمای ها را به یاد دارند، از جمله طالبان، که خواب به رسمیت بین‌المللی شناخته شدن رژیم خود را می‌بینند. علاوه بر این، این خلیلزاد بود، که به آنها کمک کرد تا نخستین قدم را، از طریق همان معامله در دوحه، در این مسیر بردارند.
این واقعیت که دونالد ترامپ فعالانه تیم بایدن را به خاطر ناکامی در سیاست افغانستان انتقاد میکند، نباید کسی را گمراه کند: بایدن فقط مجبور شد آن چه را که گروه دوگانه ترامپ - خلیلزاد برنامه‌‌ریزی و شروع به اجرای آن کرده بودند، تکمیل کند.
و بعید است، که در تیم “ترامپ ۲.۰” شخصیتی پیچیده تر و با تجربه تر در فتنه های افغانی به مانند زلمی خلیلزاد وجود داشته باشد.
به نظر ما بازگشت خلیلزاد به سیاست فعال واشنگتن در افغانستان در صورت پیروز‌ی ترامپ در انتخابات ریاست‌جمهوری کاملاً ممکن است. حتی اگر برای مدت طولانی هم نباشد، و حتی اگر به عنوان یک بازیکن سایه، بدون صلاحیت ها و وظیفه‌های رسمی هم باشد.
حضور ترامپ در کاخ سفید این با احتمال زیاد حضور خلیلزاد در کابل است. به هر حال، او چندی قبل از آن جا دیدن کرد.
به نظر می‌رسد که خلیلزاد بازنشسته از همین اکنون آماده برگشت به "پالیز" افغانی مورد علاقه خود است.
و این خبر بدی برای سیاستمداران افغانستانی در تبعید است که به امید تغییر مسیر واشنگتن نسبت به رژیم طالبان در سال ۲۰۲۵ نشسته‌اند.
همچنان خبر بدی برای کشورهای منطقه است، که تلاش کردند کنترل طالبان را از امریکای ها بگیرند. تا این لحظه موفق نبوده‌اند. اگر خلیلزاد به “بازی بزرگ” برگردد، قطعاً موفق نخواهند شد.
مگر این همه همانا فقط فرضیه‌ها هستند. ما منتظر نتایج انتخابات ریاست جمهوری امریکا می‌مانیم. اگر ترامپ برنده نشود چی...؟
