صالح محمد ریگستانی، معروف به صالح ریگستانی، فرمانده عمومی نیروهای جبهه مقاومت ملی، تنها نیروی ضدطالب در افغانستان است که جنگ با طالبان را مدیریت می‌کند. اما اوچگونه تا این جا رسید؟
نویسنده: فخر‌الدین خالبیک,
Sputnik تاجیکستان
او در دفتر سیاسی احمد مسعود، واقع در کارته پروان شهر کابل برای جنگهای آینده آمادگی می‌گرفت. آن زمان به فکر هیچ کس نمی‌آمد که 33 ولایت و در پی آن کابل را طالبان* به این زودی اشغال می‌کنند و در این دفتری که وی با فرماندهان سابق مجاهدین برنامه می‌ریزد، دشمنان او حاکم خواهند شد.
صالح محمد ریگستانی، آن زمان معاون نظامی احمد مسعود بود و به Sputnik تاجیکستان گفته بود، روند صلح ناکام می‌شود و توطئههای بزرگی در راه است که در پی آن طالبان به قدرت می‌رسند و افغانستان به میدان بازیهای پیچیده‌ای در سطح منطقه و جهان تبدیل می‌شود.
ریگستانی گفت: جنگ همه علیه همه در می گیرد. اگرحکومت شکست خورد، طالبان به میدان می آیند و قدرتها؛ داعش و دیگر گروه ها را وارد عرصه می سازند. ما با شعار مقاومت دوم وارد جنگ شده وبر همه پیروز خواهیم شد.
او یک مقاومتی را در نظر داشت که خیزشهای مردمی در سراسر افغانستان برپا خواهد کرد. اما با گذشت بیش از یکونیم ماه حالا از نیروهای مقاومت مردمی فقط پنجشیر در میدان مانده و گروههایی از سراسر افغانستان نیز در آن دره تاریخی گرد هم جمع شده اند.
16 آگست جبهه مقاومت ملی افغانستان اعلام موجودیت کرد و به رهبری احمد مسعود، پسر احمدشاه مسعود، قهرمان ملی افغانستان و رهبر مقاومت اول (1996-2001)، وارد میدان نبرد شده است.
14 جون، چارشنبه همان هفته، ریگستانی به پنجشیر آمد و دیگر به کابل برنگشت. مرکزرسانههای جبهه مقاومت ملی به sputnik تاجیکستان گفت که حالا ریگستانی فرمانده کل جبهه مقاومت ملی افغانستان است و جنگهای پنجشیر را مدیریت می‌کند.
او کیست؟
صالح محمد ریگستانی در 19 آگست سال 1963 میلادری در روستای پارنده، بازارک ولایت پنجشیر تولد شده است. این روز برابر به روزاستقلال افغانستان از بریتانیا است.
ریگستانی می گوید:
شاید به همین خاطر است که استقلال و آزادی را بسیار دوست دارم. جالب تر اینکه مکتب را هم در لیسه استقلال کابل که به خاطر استقلال کشور به این نام یاد می‌شود، به پایان رساندم.
در پنجشیر روستایی، دره‌ای یا منطقه‌ای به نام ریگستان نیست. آن چه که مردم را متوجه می‌سازد، فقط تخلص ریگستانی است.
وی می گوید:
ریگستانی از آن خاطر نام خانوادگی من است که اجداد من در عصر تیمور گورگانی از روستای دهبید سمرقند به جنوب خراسان، جایی که امروز پنجشیر نامیده می‌شود، آمدند و چون مرکز شهر سمرقند ریگستان نام دارد، از آن جهت من ریگستانی تخلص می‌کنم.
او پس از اینکه مکتب را درسال 1980 درکابل به پایان رساند، به پنجشیر رفت و به احمدشاه مسعود که علیه نیروهای شوروی و رژیم کمونیستی افغانستان جهاد می‌کرد، پیوست. بعدتر او به یکی از افراد خاص «شیر پنجشیر» تبدیل شد. در21 سالگی رئیس شعبه عملیات شورای نظار تعیین شد.
شورای نظار یک اتحاد فرماندهان جهادی افغانستان بود که به خاطر تنظیم وهماهنگی عملیاتها در سراسرافغانستان درسال 1984 از سوی احمدشاه مسعود تأسیس یافت. جلال‌الدین حقانی، اساس‌گذارشبکه حقانی، سازمان تروریستی که حالا از سوی پسرش سراج‌الدین حقانی رهبری می‌شود، نیز عضو این شورا بود. این سازمان حالا یکی از نیروهای ضربتی طالبان در جنگ های پنجشیراست. نفرات حقانی درجنگهای مقاومت اول نیز پیشگام جنگ با احمد شاه مسعود بودند.
ریگستانی می افزاید:
در شورای نظار درکنار ریاست بخش عملیات به حیث استاد نظامی، سیاسی وعقیدتی نیز ایفای وظیفه کرده ام. تجربه و تخصصام در بخش نظامی «جنگهای پارتیزانی»است، اما در بخشهای دیگرهم کار کرده‌ام.
آرمانهای بربادرفته
پس ازفتح کابل توسط مجاهدین، درسال 1992 ریگستانی شامل دانشکده حقوق وعلوم سیاسی دانشگاه کابل شد وآنرا با موفقیت به انجام رساند.
مسعود در سال 1997 ریگستانی را به حیث واتشهای نظامی و نماینده خاص به تاجیکستان فرستاد، بعدتر (2000 - 2003) همین وظیفه را در روسیه اجرا کرد. درسال 2004 به افغانستان برگشت و در انتخابات پارلمانی اشتراک نمود و از ولایت پنجشیر به مجلس نمایندگان - پلتة پایانی پارلمان افغانستان نماینده شد. اما پس از دو سال او پارلمان را ترک کرد.
وی می گوید:
من دیدم که «یاران قبلی»- و«بزرگان» ما، نظیر مارشال فهیم، دکترعبدالله، یونس قانونی، بسم‌الله خان و دیگران به آرمانهای جهاد ومقاومت خیانت کردند. آنها از راه مسعود منحرف شدند. دست به جمع‌آوری مال و ثروت و معامله‌های خائنانه‌ای با کشورهای خارجی زدند. من به چشمان خود می‌دیدم که ثمر جهاد و مقاومت و خون شهیدان ما ضایع، مردم فقیر و امیدوار فراموش شدند، از این خاطر، میدان را ترک کردم.
این کارریگستانی برمبارزات بعدی اش تاثیرمنفی گذاشت. ریگستانی در پی تبلیغات «یاران قبلی» در انتخابات سال 2021 در پنجشیر، کمترین آراء را به دست آورد و به یک گوشه‌نشین سیاست افغانستان تبدیل شد.
بازگشت
روزهای ناخوشی سر ریگستانی آمد. اول، وجدانش عذاب می‌داد و به خود می‌گفت، کاش، این روزها را نمی‌دید، از سوی دیگر، وضع مالی خانواده‌اش که دو پسر و یک دختر داشت، خوب نبود.
وی می‌گوید:
در این زمان درآمدی نداشتم وروزگار طوری شد که از برخی دوستان به مبلغ بزرگ 3 میلیون افغانی قرضدار شدم. کارم مطالعه و نوشتن مقالات بود. اما از جریان حوادث خلاصه می‌کردم که یک روز به میدان برمی‌گردم.
بازگشت طول نکشید. سال 2018 احمد مسعود، پسر احمدشاه مسعود که در لندن تحصیل می‌کرد، به افغانستان برگشت و به فعالیتهای سیاسی شروع نمود. او در کابل دفتر سیاسی خود را باز نمود و ریگستانی را معاون خود تعیین نمود. ماه آگست سال 2020 مردم پنجشیر، تمام فرماندهان بازمانده از مسعود و نسل جوان دره با مسعود دوم عهد کردند.
کارام به این جا کشید که 15 آگست سال 2021 طالبان در پی سقوط 33 ولایت کابل - پایتخت افغانستان را نیز اشغال کرده، قدرت را به دست گرفتند. احمد مسعود به پنجشیر - تنها ولایت آزاد از سیطره آنها آمد و مقاومت دوم را اعلام کرد.
پیام آخر
ریگستانی می‌گوید: نویسنده نیست، اما تا حال سه کتاب او- مسعود و آزادی، مسعود در خاطره‌ها و مداخله به روایت مداخله گربه چاپ رسیده‌است.
مقاله‌های سیاسی‌ام در رسانه‌های داخل و خارج به نشر رسیده‌اند. اگر عمرباقی باشد، می‌خواهم تاریخ مبارزات احمدشاه مسعود را در پنج جلد بنویسم.
پس از شروع جنگ های پنجشیر تماسهای مستقیم با ریگستانی قطع شد. آخرین پیامی که ازطریق افراد رابطش به sputnik تاجیکستان گذاشت، این بودکه او کفن به برکرده و راه خود را انتخاب کرده است.
با این نیروی مزدور (منظور - طالبان) هرگز صلح معنی ندارد. اینها به اختیار خود نیستند. طالبان جزء ارتش پاکستان اند و این جنگ، جنگ افغانستان و پاکستان است. پاکستان به خاک افغانستان تجاوز کرد و کاری که ما می‌کنیم، جهاد برحق است. مردم افغانستان که 40 سال ازجنگها خسته شده اند، شایسته یک نظام عصرمیانگی نیست. من هم این را قبول ندارم. اگر در این راه شهید شدم، افتخار بزرگ من است. این را به مردم جهان برسانید!
بناً به آخرین گزارشها، ریگستانی با نیروهایش چند روز اخیر در دره پارنده ؛ زادگاه او در محاصره طالبان قرار داشتند. حتی رسانه‌های مربوط به طالبان از شهادت او نیز شایعه پراکنی کردند.
دیروز، 9 سپتامبر، اوازطریق ویدیو در جمع فرماندهان برجسته مقاومت، نظیر حامد سیفی، منیر امیری، خالد امیری، جلندرواحد، غنی طغرل و دیگران اولین پیام خود را به مردم افغانستان رساند و از ادامه جنگ خبر داد.
ظاهراً، حالا او در جایی قرار دارد که آرزویش را داشت؛ برای آزادی افغانستان و همچنان زادگاهاش که آرزو داشت، آن جا شهید، مبارزه خواهد کرد. ریگستانی به استقبال همین دو آرزو روان است، اما سرنوشت کدامی از آنها را برایش در ارمغان دارد؟
