روابط دیرینه ایران با جریانهای سیاسی شمال و مخالف تالبان در حال احیا شدن است.
نویسنده: نورالله ولیزاده، تحلیلگر، مخصوص برای “سنگر”
سفر محمد محقق به ایران با شماری از اعضای شورای مقاومت، یک رویداد مهم است و تلاش ایران برای ایجاد یک صف متحد از مخالفان سیاسی تالبان را نشان میدهد. چندی پیش استاد سیاف به ایران سفر کرد و پیشتر از آن یک هیأت از مقامهای ایرانی و از فرماندهان سپاه به ترکیه رفتند و با اعضای شورای عالی مقاومت دیدار کردند. این دیدارها گفته میشود که ادامه دارد و روابط دیرینه ایران با جریانهای سیاسی شمال و مخالف تالبان در حال احیا شدن است.
یک نوع کشمکش میان ایران، پاکستان، امریکا، روسیه و برخی از کشورهای تاثیرگذار منطقه در صفسازی علیه تالبان تا حدودی به مشاهده میرسد. اعضای شورای عالی مقاومت، همانگونه که با کشورهای منطقه روابط دیرینه داشتهاند، با امریکاییها نیز در دوره جمهوریت روابطی برقرار کردند و هرگاه بحث ایجاد یک جریان قوی مخالفان تالبان در میان میآید، همه به این آدرس مراجعه میکنند و هرکه به سهم خود کوشش میکند که تعداد بیشتری از اعضای این شورا را با خود همسو بسازد. به نظر میرسد که اعضای شورای عالی مقاومت، بعد از پیروزی ترامپ و سیاست نرمش و تعامل او با تالبان به این نتیجه رسیدند که نمیتوان بیشتر از این منتظر امریکا ماند. این نتیجهگیری آنان را به سمت کشورهای منطقه متمایل میسازد.
حضور داوودزی در مجمع ملی و نفس ایجاد مجمع ملی، از سوی برخیها به این معنا تعبیر شده که کشورهای منطقه و کشورهای غربی به نحوی توافق داشتهاند که مدیریت مخالفان سیاسی تالبان را شخصی مثل داوودزی بدست گیرد. کسی که هم با کشورهای منطقه رابطه داشته و هم از مهرههای غربی به شمار میرود. اما خروج جبهه مقاومت و جمعیت اسلامی تا حدودی این اجماع را برهم زده است.
محمد محقق در گذشته از چهرههای مورد حمایت ایران در افغانستان بود اما در چهار سال اخیر آقای محقق تمایل چندانی به نزدیکی با ایران نشان نداد یا ممکن ایرانیها تمایلی به همکاری با وی نشان ندادند. در هر حال، او از ایران دور بود و حتا در برخی از مجالس سخنان انتقادی به آدرس ایران و مواضع ایران در قبال تالبان بیان میکرد. انگار آقای محقق به این نتیجه رسیده بود که دیگر ایران به شکل سابق در قضایای افغانستان مداخله نمیکند. با توجه به این امر، سفر آقای محقق به ایران نشان میدهد که تغییراتی در سیاست ایران در قبال تالبان رونما شده است.
اگر به یاد داشته باشیم، پیشتر از سفر هیأت سپاه پاسداران به ترکیه برای دیدار با مخالفان تالبان، یک هیأت از پاکستان نیز به ترکیه بود. هیأت پاکستانی نیز هدف مشابهی را دنبال میکرد. سفری که زلمی خلیلزاد به آن واکنش نشان داد و به رهبران مخالف تالبان هشدار داد که آله دست پاکستان نشوند.