جنگ بین ایران و اسرائیل، خاورمیانه و افغانستان را تباه خواهد کرد.
نویسنده: احمد سعیدی، تحلیلگر افغانستان و منطقه (سوئیس)، مخصوص برای "سنگر"
جنگ میان جمهوری اسلامی ایران و اسرائیل دیگر شوخی نیست؛ اگر برای جلوگیری از آن تدابیر جدی اتخاذ نشود، خطر گسترش آن کاملاً جدی است.
میخواهم در این مورد تحلیلی همه‌جانبه، ی خدمت شما ارائه کنم.
چنانچه همه میدانیم، درگیری نظامی میان ایران و اسرائیل که سه روز پیش آغاز شد، به یکی از بحرانی‌ترین تحولات ژئوپلیتیکی منطقه تبدیل گردیده است. با توجه به حمایت‌های آشکار و پنهان قدرت‌های جهانی از طرفین، این جنگ نه‌تنها به یک تقابل دوجانبه، بلکه به بحرانی بین‌المللی مبدل شده است.
اسرائیل با آغاز عملیات موسوم به «شیر خیزان»، بیش از ۱۰۰ هدف مهم در ایران، از جمله تأسیسات هسته‌ای نطنز و مراکز تحقیقاتی در اصفهان را مورد حمله قرار داده است. این حملات به کشته شدن شماری از فرماندهان ارشد نظامی و دانشمندان هسته‌ای ایران انجامیده است. هدف اصلی اسرائیل، تضعیف برنامه هسته‌ای و توان موشکی ایران عنوان شده، هرچند برخی تحلیل‌گران بر این باورند که تغییر رژیم در ایران نیز یکی از اهداف اصلی اسرائیل و ایالات متحده به شمار می‌رود.
در پاسخ به این حملات، ایران موشک‌هایی به سوی شهرهای تل‌آویو و حیفا شلیک کرده که منجر به کشته شدن بیش از ۵۰ نفر و زخمی شدن صدها تن دیگر شده است.
در این میان، روسیه و چین حمایت‌های دیپلماتیک و نظامی خود را از ایران اعلام کرده‌اند. چین حملات اسرائیل را محکوم و آن را نقض آشکار قوانین بین‌المللی دانسته است؛ در حالی که روسیه نیز از روابط نزدیک خود با تهران برای تقویت مواضع جمهوری اسلامی بهره می‌گیرد.
از سوی دیگر، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، در اظهارات اخیر خود ابراز امیدواری کرده که ایران و اسرائیل به توافقی برای صلح دست یابند. وی گفته است: «گاهی باید بجنگند تا به صلح برسند»، و تأکید کرده که آمریکا در حال حاضر در این درگیری دخالت ندارد، اما احتمال مداخله را در صورت تهدید منافع ایالات متحده رد نکرده است. با این حال، گزارش‌هایی وجود دارد مبنی بر اینکه واشنگتن کمک‌های نظامی و مالی به اسرائیل ارائه کرده است.
با توجه به حمایت‌های بین‌المللی از طرفین، خطر گسترش این درگیری به دیگر مناطق خاورمیانه وجود دارد. با وجود اظهارات امیدوارکننده ترامپ، تا زمانی که حملات متقابل ادامه دارد و مذاکرات متوقف مانده‌اند، دستیابی به صلح در کوتاه‌مدت دشوار به نظر می‌رسد.
اگر بخواهیم نتیجه‌گیری روشنی از این وضعیت داشته باشیم، باید گفت که درگیری میان ایران و اسرائیل وارد مرحله‌ای بحرانی و بسیار خطرناک شده است. در حالی که تلاش‌هایی برای میانجی‌گری و کاهش تنش‌ها در جریان است، اما تا زمانی که اقدامات نظامی متوقف نشوند و مذاکرات از سر گرفته نشوند، تحقق صلح پایدار، چالش‌برانگیز و حتی ناممکن خواهد بود.
حال اگر نگاهی به سرزمین‌مان افغانستان بیندازیم، می‌بینیم که ادامه این جنگ همچنان ادامه دارد می‌تواند به‌صورت مستقیم یا غیرمستقیم افغانستان را تحت تأثیر قرار دهد. مهم‌ترین پیامدهای احتمالی برای افغانستان عبارت‌اند از: افزایش فشار اقتصادی، کاهش کمک‌های خارجی، ناامنی در مرزهای غربی، موج جدید مهاجرت و در نهایت، قطب‌بندی سیاسی در داخل کشور. در چنین شرایطی، ممکن است گروه‌های مختلف در داخل افغانستان مواضع متفاوت و حتی متضادی اتخاذ کنند.
در مجموع، ادامه جنگ ایران و اسرائیل می‌تواند برای افغانستان به معنای تشدید فشارهای اقتصادی، امنیتی و اجتماعی باشد و مشکلات جدی را در کشور ما پدید آورد.
