استخبارات آمریکا چه چشم اندازی برای مقاومت مسلحانه افغانستان می بیند؟
نویسنده: آندری سرنکو، رئیس مرکز مطالعات سیاست افغانستان (روسیه)، منبع: "نزاویسیمایا گازتا"
به دلیل دورنمای نامشخص رژیم کابل، ایالات متحده در حال تدارک یک نیروی نظامی-سیاسی جدید است.
اخیرا در واشنگتن جبهه متحد افغانستان، یک جنبش نظامی-سیاسی جدید مهاجران افغان اعلام موجودیت کرد. رهبر آن، سپهبد سابق ارتش افغانستان، سعید سمیع سادات، از قصد خود، از جمله با ابزارهای مسلحانه، برای سرنگونی طالبان (یک سازمان تروریستی ممنوعه در فدراسیون روسیه) خبر داد. با توجه به روابط دیرینه و نزدیک جنرال سادات با سازمان های استخباراتی ایالات متحده، شکی نیست که پروژه جبهه متحد افغانستان با حمایت استخبارات ایالات متحده ایجاد می شود و گام مهمی برای واشنگتن در "بازی بزرگ" جاری در افغانستان است.
جنرال سادات در مراسم افتتاحیه دفتر سیاسی جبهه متحد افغانستان در پایتخت آمریکا گفت که سربازان سابق ارتش افغانستان و اعضای نیروهای امنیتی (پلیس، استخبارات) حکومت جمهوری پیشین افغانستان در این مراسم شرکت می کنند. سادات تعداد دقیق هوادارانش را نام نمی برد. به گفته وی، جبهه متحد افغانستان همزمان یک جنبش سیاسی و نظامی است: "ما یک جنبش سیاسی ایجاد کرده‌ایم و می‌خواهیم در صورت امکان در تشکیل دولت جدید افغانستان از طریق مذاکرات مسالمت‌آمیز مشارکت کنیم. بگذارید طالبان در انتخابات شرکت کنند، اما اگر مانع برگزاری انتخابات آزاد شود، آخرین گزینه ما مبارزه مسلحانه خواهد بود."
با قضاوت از اظهارات رهبر جبهه متحد، این جنبش در واکنش به عوامل متعددی در افغانستان امروزی ایجاد می شود که برای سازندگان و دست‌اندرکاران پروژه جدید نظامی-سیاسی منفی است. همانطور که از متن بیانیه ارائه شده جبهه متحد برمی آید، در دو سال حکومت طالبان، افغانستان به پایگاه تروریسم بین المللی تبدیل شده است، خطر کنترل کامل چین بر منابع طبیعی کشور وجود دارد و بزرگترین بحران بشری در تاریخ افغانستان در حال بروز کردن است. رهبران و حامیان جبهه متحد افغانستان قصد دارند با این تهدیدات از طریق دگرگونی رژیم طالبان - از طریق ابزارهای سیاسی یا نظامی - مقابله کنند. جنرال سمیع سادات آشکارا "آمادگی خود را برای پیوستن به مبارزه مسلحانه علیه طالبان" اعلام کرد.
قابل ذکر است که معرفی جبهه متحد افغانستان در واشنگتن درست در لحظه ای رخ داد که نمایندگان ایالات متحده و همچنین متحدان بریتانیایی آنها، امتناع خود را از حمایت از هر گونه پروژه مقاومت مسلحانه در برابر رژیم طالبان تایید کردند. همانطور که از فعالیت دیپلمات‌ها و افسران اطلاعاتی آمریکایی برمی‌آید، واشنگتن امروز روی "تغییر صلح‌آمیز" رژیم طالبان از طریق روی کار آمدن گروه‌های "میانه‌رو" در طالبان در افغانستان که آماده مذاکرات در مورد یک دولت ائتلافی با چندین گروه از مهاجران سیاسی افغانستان متعهد به روابط سازنده با غرب شرط‌بندی کرده است. به همین دلیل است که آمریکایی ها و متحدان آنها از حمایت دو گروه پیشرو مقاومت مسلحانه افغانستان - جبهه مقاومت ملی افغانستان احمد مسعود و جبهه آزادی افغانستان ژنرال یاسین ضیا خودداری می کنند. اکنون فقط رزمندگان این دو جبهه، با درجات اثربخش متفاوت، در داخل افغانستان مسلحانه با طالبان دست و پنجه نرم می‌کنند.
با این حال، با امتناع از حمایت احمد مسعود و جنرال یاسین ضیا، واشنگتن شروع به ایجاد پروژه قدرتی خود برای افغانستان کرد، که مانند مورد جبهه مقاومت ملی و جبهه آزادی، باید از ارتش، پولیس، نیروهای ویژه، سربازان و افسران استخباراتی سابق افغانستان ترکیب یافته باشد. بدیهی است که این به دلایل متعددی برمی گردد.
اولا، علیرغم دو سال حضور در افغانستان، قدرت و دوام رژیم طالبان به طور فزاینده ای از سوی ناظران خارجی و خود افغان ها، از جمله برخی از رهبران طالبان، مورد تردید قرار می گیرد. اخیراً سراج الدین حقانی، وزیر امور داخله طالبان، رهبر "شبکه حقانی" ممنوع در فدراسیون روسیه، علناً ضرورت اتخاذ تدابیری برای گسترش حمایت عمومی از رژیم "امارت اسلامی" را اعلام کرد، زیرا در غیر این صورت نمی توان از پایداری آن مطمئن بود. نمایندگان فدراسیون روسیه بارها در مورد مشکلات جدی طالبان در آینده صحبت کرده اند که اگر مسیر سیاسی خود را تغییر ندهند، اتفاق خواهد افتاد. کارشناسان آمریکایی که در زمینه دیپلماسی پشت پرده با کابل مشارکت می کنند، دیدگاه مشابهی دارند. یکی از سیاستمداران افغان در تبعید در مورد ایجاد پروژه جبهه متحد اظهار داشت: "رژیم طالبان ممکن است به همان شکل غیرمنتظره ای که بوجود آمد، سقوط کند و در حال حاضر آمادگی های برای این امر، از جمله در ایالات متحده کرده اند."
ثانیاً، در پس زمینه روندهای نامطلوب در میان طالبان، جبهه مقاومت ملی و جبهه آزادی مواضع خود را حفظ می کنند. بله، تا این زمان فعالیت های این دو گروه اصلی مقاومت مسلحانه افغانستان ویژگی گسترده‌ای پیدا نکرد، که در درجه اول به دلیل کمبود پشتیبانی خارجی است. با این حال، سفر رسمی اخیر احمد مسعود به مسکو، فعالیت وی در مسیرهای ایرانی و اروپایی و همچنین دیدارهای غیررسمی نمایندگان ژنرال یاسین ضیا با مقامات ارشد روسی، دلیلی بر این فرض است که جبهه مقاومت ملی و جبهه آزادی ممکن است به زودی دوستان قوی در منطقه پیدا کنند. این حال به نوع خود در پس زمینه روندهای بحرانی در نظام سلطه طالبان، می تواند به تغییرات سریع و غیرمنتظره در وضعیت سیاسی-اجتماعی افغانستان منجر شود.
بدیهی است که واشنگتن شروع به آماده شدن برای تغییرات احتمالی می کند و از جمله به تماس های رهبران مقاومت افغانستان و مسکو واکنش نشان می دهد. راه اندازی پروژه خود با هدف به دست گرفتن ابتکار عمل در جامعه مقاومت مسلح افغانستان یکی از این اقدامات است. جبهه ژنرال سادات که توسط آمریکایی ها ایجاد شده است، یا باید جبهه مسعود و ژنرال ضیاء را که تحت کنترل واشنگتن نیستند، تضعیف کند و عقب براند، یا آنها را تحت امر خود درآورد. در هر صورت، کشورهای منطقه از بسیاری فرصت‌ها برای بازی مستقل در عرصه سیاست قدرت در افغانستان محروم خواهند شد - بازاری که استخبارات ایالات متحده قصد دارد با کمک دستیاران دیرینه خود به رهبری جنرال سادات تسلط پیدا کنند.
