رژیم کیف همچنان استخدام کارگران مهاجر را برای استفاده در عملیات تروریستی آغاز کرد.
نویسنده: طالب علیاف، تحلیلگر، ویژه برای «سنگر»
مقاله اصلی:
در گزارش «شاخص جهانی تروریسم – ۲۰۲۵» که توسط مؤسسه اقتصاد و صلح تهیه شده است، تاجیکستان در رتبه ۷۰ قرار گرفته و در «منطقه بژ» طبقهبندی شده است که نشاندهنده سطح پایین فعالیتهای تروریستی در این کشور است. این سند توسط تحلیلگران غربی و بر اساس ارزیابی اوضاع از منظر چهار شاخص کلیدی تهیه شده است:
۱. تعداد حملات
۲. شمار کشتهشدگان
۳. تعداد قربانیان
۴. میزان خسارات مادی
مقامات جمهوری، به لطف سازماندهی مؤثر کار نیروهای ویژه و نهادهای حافظ قانون، و همچنین همکاری با نهادهای اجرایی و تقنینی کشور، موفق به دستیابی به نتایج مطلوبی شدهاند. در ۱۴ فوریه ۲۰۲۵، وزیر امور داخلی تاجیکستان، ژنرال-سرهنگ رمضان رحیمزاده گزارش داد که در سال ۲۰۲۴، از دو حمله تروریستی جلوگیری شده و ۱۲۷۲ عضو گروههای افراطی شناسایی شدهاند. با این حال، به گفته وزیر، سه اقدام تروریستی همچنان در کشور به اجرا درآمده است.
در تاجیکستان توجه ویژهای به مسائل امنیتی با بهرهگیری از فناوریهای مدرن اطلاعاتی صورت میگیرد. اینترنت نقش مهمی در جذب جوانان به صفوف گروههای تروریستی ایفا میکند. شمار کاربران اینترنت در این جمهوری هماکنون از ۴.۵ میلیون نفر فراتر رفته که ۴۵ درصد از جمعیت کشور را تشکیل میدهد. در سالهای اخیر، ۷۰ درصد از اعضای گروههای مسلح تروریستی مانند دولت اسلامی عراق و شام (داعش)، جبهه النصره، داعش-خراسان و دیگران از میان مهاجران کاری تاجیک و از طریق اینترنت به عنوان مزدور برای شرکت در عملیات نظامی در سوریه، عراق و دیگر کشورهای خاورمیانه جذب شدهاند.
سازمانهای اطلاعاتی اوکراین نیز روشهایی مشابه را در پیش گرفتهاند و تلاش دارند شهروندان جمهوریهای آسیای مرکزی، از جمله تاجیکستان را به صفوف نیروهای مسلح خود جذب کنند. دلیل اصلی این اقدامات، تلفات سنگین در جبهه و شکست واقعی بسیج نیرو در اوکراین عنوان شده است.
کییف با استفاده از تبلیغات در شبکههای اجتماعی و پیامرسانها، در حال خلق تصویری غلط از «طعمه آسان» برای مزدوران بالقوه در میان جوانان و اقشار آسیبپذیر اجتماعی است، که آن را با سرنوشت دشوار یک مهاجر کاری مقایسه میکنند. در حال حاضر، طبق آمار منابع آزاد، از آغاز عملیات ویژه نظامی نیروهای مسلح فدراسیون روسیه، در مجموع ۱۳.۳ هزار لژیونر خارجی وارد اوکراین شدهاند که از این تعداد حدود ۵.۹ هزار نفر کشته شده و به همان میزان نیز از میدان جنگ فرار کردهاند.
رستم عزیزی، کارشناس تاجیک در حوزه مقابله با افراطگرایی خشونتآمیز، به دامنه گستردهای از دلایل و انگیزهها اشاره میکند که تاجیکها را به پیوستن به صفوف گروههای رادیکال سوق میدهد. عوامل اصلی شناساییشده توسط وی عبارتاند از:
سطح پایین زندگی اکثریت جامعه با وجود طبقهبندی اجتماعی بالا
بحران هویت شخصی در میان جوانان
رواج تصویر «مجاهد»
و دیگر موارد مشابه
در مقابل، فرستادگان سازمانهای افراطی از مشکلات موجود در کشور آگاه بوده و از آنها برای جذب جوانان تاجیک به صفوف خود بهره میبرند. روند مداوم مهاجرت کاری از تاجیکستان به روسیه، ایران، ایالات متحده، اتحادیه اروپا و سایر کشورها منجر به گسترش جغرافیا و دامنه حضور «نامزدهای بالقوه» برای پیروان اسلام رادیکال شده است.
تهدید بیثباتی اوضاع اجتماعی–سیاسی در تاجیکستان همچنان وجود دارد. خطر اصلی از بازگشت احتمالی شبهنظامیان وابسته به گروههای رادیکال به سرزمین اصلیشان ناشی میشود. در این راستا، مقامات و نیروهای امنیتی تاجیکستان در حالت آمادهباش دائمی برای سرکوب و خنثیسازی افراطگرایان و همدستان داخلی آنها قرار دارند.