Ҳатто Алқоида ДОИШ-ро гурӯҳи башиддат золим медонад!
Нависанда: Фил Горски, узви аршади собиқ ниҳодҳои иттилоотии Канада ва мутахассиси ҳавзаи терроризм
Дар пайи як тавтеаи террористии нофарҷом, ки дар он як покистонии муқими Канада дар солгарди ҳамлаи соли гузаштаи Ҳамос ба Исроил ба думболи куштани яҳудиён дар Ню-Йорк буд, хелеҳо мегӯянд: “ДОИШ бозгашта”.
Аммо ин таҳлил иштибоҳ аст.
Барои ин ки касе ё чизе ба ҷое бозгардад, бояд дар ваҳлаи аввал он ҷоро тарк карда бошад. Ин бозгашт метавонад ғофилгиркунанда ё қобили пешбинӣ бошад, аммо дар ниҳоят дархури таваҷҷуҳ аст. Дар бораи гурӯҳи террористии ДОИШ низ набояд аз иборати “бозгашти дубора” истифода кунем, зеро ин гурӯҳ ҳаргиз ҷое нарафта буд, ки ҳоло бозгардад. Ин гурӯҳ аз авосити даҳаи 2010 фаъолият дошта ва пас аз шурӯъи амалиёти худ ба унвони як гурӯҳи вобаста ба Алқоидаи Ироқ ба шакли кунунии худ даромад.
Ҷолиб ин ҷост, ки ҳатто Алқоида низ аз ДОИШ эъломи бароат кардааст, зеро ин гурӯҳро башиддат хашин медонад! ДОИШ ба пешравии худ идома дод ва хилофатро бино кард, ки бахшҳое аз Ироқу Сурияро шомил мешавад. Ин гурӯҳ ҷиноёти ғайриқобили васферо дар ним даҳа анҷом дод, ки аз ҷумла метавон ба сар буридан, ғарқ кардан, зиндасӯзии мардум дар қафас, эъдомҳои ҷамъӣ, бардагии ҷинсӣ ва “бозор”-и хариду фурӯши занон ба “пайкорҷӯён”-и ДОИШ ишора кард. Ин гурӯҳ дар идома даст ба наслкушии фирқаи мазҳабии эзадӣ зад ва эзадиҳоро таҳти унвони “шайтонпараст” ба оворагӣ кашонд.
Бо ҳамлаи Амрико ва шуракои эътилоф, хилофати ДОИШ дар соли 2019 мунҳал шуд ва бисёрӣ поёни ин террористҳоро ҷашн гирифтанд. Бо ин ҳол ДОИШ натанҳо силоҳҳои худро дар Ироқу Сурия ба замин нагузошт, онҳо мураттаб дар ҳарду кишвар даст ба ҳамла мезананд, балки даҳҳо вилоят дар ғарби Африқо, Африқои Марказӣ, Шарқи Африқо, Мозамбик, Яман, Сомалӣ, Афғонистон, Ҳинд ва Осиёи Марказӣ бино ниҳод. Ин гурӯҳҳои вобаста дар чанд соли ахир ҷони ҳазорон нафарро гирифтаанд.
ДОИШ дар феҳристи маргбортарин гурӯҳҳои террористӣ аз бисёре ҷиҳот аз Алқоида, ки ҳанӯз аз байн нарафта, пешӣ гирифтааст. Шохае, ки акнун бештар ба он ишора мешавад ДОИШ-и Хуросон аст, ки дар Афғонистону Покистон фаъолият дорад. ДОИШ-и Хуросон масъули ҳамла ба салони мусиқии Крокус Сити дар наздикии Маскав дар моҳи март будааст.
Бадтар аз ҳама ин ки афрод ё шабакаҳои кӯчаке, ки аз ДОИШ “илҳом” гирифтаанд, ҳамалотеро дар Фаронса, Олмон, Нидерланд ва Белгия анҷом додаанд, ки чандон муҳим набудаанд ва ҳамчунин қасд доштанд ба консерти Тейлор Свифт дар Утриш ҳамла кунанд. Ҳатто як ҳамла бо илҳом аз ДОИШ дар Ирландия рух додааст. Кишваре, ки бештар ба иқдомоти артиши ҷумҳурихоҳи Ирландия одат дорад, то ҳамалоти террористӣ.
Ин гурӯҳ Канадаро низ ҳадаф қарор додааст. Илова бар тавтеаи ахир, ки ба лутфи полиси саворанизоми салтанатии Канада ва ЭфБиАй хунсо шуд, дар соли 2017 шоҳиди ҳамла ба хурдафурӯшии Канадиан Тайр дар Скарборо будем, ки ба дасти яке аз ҳаводорони ДОИШ анҷом гирифт. Ҳамлаи дигаре низ дар соли 2017 дар шаҳри Адментон аз устон Алберто анҷом шуд. Полиси саворанизоми салтанатии Канада чанд ҳафта пеш як падару писар ба номи Алдидиро боздошт кард, ки зоҳиран дар ҳоли тадоруки як ҳамлаи бузург дар Торонто буданд. Падар пештар дар видеое аз ДОИШ дар ҳоли буридани сари як зиндонӣ ҳузур ёфта буд. Ин таҳдид танҳо ба лутфи иттилооти дарёфтии ожонсҳои канадаӣ аз тариқи Фаронса хунсо шуд.
Ин силсилаҳамалоти ДОИШ ҳеҷ нишонае аз коҳишро нишон намедиҳад. Ин гурӯҳ дар ҷараёни чанд соли оянда (ва эҳтимолан даҳаҳо) ба метастаз ва рушд идома хоҳад дод. Ҳузур он дар Африқо бавежа нороҳаткунанда аст, зеро кишварҳои мутаассир дар мубориза бо ин террористҳо муваффақияти каме доштаанд. Баъид аст, ки ихроҷи нерӯҳои амрикоӣ, фаронсавӣ ва дигар нерӯҳои зиддитеррористӣ тавассути хунтаҳои низомӣ дар Мали ва Нигер ва таъвизи онҳо тавассути Сипоҳи Африқои Русия (, ки қаблан гурӯҳи Вагнер буд) ҷилави мавҷи ҳамалотро бигирад. Африқо хатари табдил шудан ба чизеро дорад, ки Афғонистон барои Алқоида дар даҳаи 1990 буд: як паноҳгоҳи террористие, ки як таҳдиди мустақим барои мо дар Ғарб аст.
Давлати Канада бояд ин таҳдидро ҷиддӣ бигирад ва ин тавр вонамуд накунад, ки терроризми ҷиҳодӣ мушкили дирӯз аст. Ожонсҳои муҳоҷиратӣ, марзӣ ва мақомот бояд диққати лозимро ба харҷ диҳанд, то мутмаин шаванд террористҳои ДОИШ паноҳандагӣ ё шаҳрвандӣ намегиранд.
Тазоҳур ба ин ки терроризм ба нуқтаи авҷи худ расида, мавзеи нодурусте аст. Хуб медонам, ки дигар таҳдидҳо низ рӯ ба афзоиш ҳастанд, мудохила ё нуфузи хориҷӣ, ҷосусӣ, ҳамалоти сайберӣ ва... Аммо терроризм аз ин назар мунҳасир ба фард аст, ки таваҷҷуҳи мардумро ба шакле мутафовит аз дигар иқдомоти хушунатбор ба худ ҷалб мекунад.
ДОИШ барои муддате дар раъси ҳарами таҳдид боқӣ хоҳад монд. Аммо ҳаргиз ҷое нарафта буд, ки ҳоло бозгашта бошад...