Имрӯз, ки толиб ҳоким аст, равшанфикртарин паштун ҳам сокит аст ва ба заъмашон чизи муҳиме иттифоқ наёфтодааст. Як бародар рафта ва бародари дигар омадааст
Муаллиф: Маҳфуз
Паштун дар таҳлили қудрат хубра аст. Мо аз он сар дар намеоварем!
Теъдоде аз бародарони паштун дар кишвари Австралия ба сенаторонашон нома навишта ва хоҳиш карда, ки дар прусаи овардани муҳоҷирони ҷадид аз Афғонистон диққати зиёд кунад, то нашавад ҳазораҳо ва “Лашкари фотимиюн” аз ин фурсат истифода карда, вориди хоки он кишвар шавад. Ҳазораҳои Австралия шевани ғарро ва ошуроӣ дар фейсбукҳояшон ба забони форсӣ ва барои мухотибон дар Афғонистон бапо кардааст.
Аз тамом моҷаро чанд нукта мувоҷеҳи ин маҳфил мешавад:
1 Бародарони паштун кори ҳадафманд ва мутобиқ ба равиши ҳамон мулкро кардааст. Мутолиа карда, шеваҳои таъсиргузориро баррасӣ ва роҳеро рафтааст, ки дар он ҷомеа муассир аст. Ҳар касу қавми дигар низ агар ангезаи хидмат барои қавмашро дошта бошад, бояд мутобиқи қонун ва шеваҳои кишвари марбутаашон кор кунад. Кадом ашкол нест
2. “Лашкари фотимиюн” тӯҳмати нораво бар ҷомеаи ҳазора аст, ки дар Афғонистон вуҷуди хориҷӣ надорад. Аммо ҳеҷ ҳазорае дар мақоми сиёсатгузорӣ ва академӣ натавониста ин иттиҳомро аз мо пок кунад. Айби худи мост. Шахсан бовар дорам, кош чунин лашкаре мебуд, то ҳазора ҳам мисли гӯсфанд дар ҳар ҷое бедифоъ қурбонӣ намешуд.
3. Ҳазораҳо бештарин теъдоди ҷомеаи муҳоҷирро дар Австралия дорад. Оё дар миёни ин ҷамъияти бузург, як теъдод устод ва донишгоҳӣ аз насли дувум ва севум пайдо намешавад то ҷавоби навиштаи онҳоро бо навишта, истидлол ва шеваи худашон бидиҳад? Аз таърихи муҳоҷирати ҳазораҳо ба Австралия солҳо мегузарад ва насли дувуму севуми ҳазора ба вақти хубиашон расидааст. Оё устоди донишгоҳ, вакил, мутахассис, нависанда ва сиёсатмадор дар байнашон нест? Агар нест, воқеан фоҷиа аст, агар ҳаст ва эҳсос надорад, фоҷиа бадтар аст.
4. Паштунҳо иттиҳоди беназири сиёсӣ дорад. Вақте пои манофеъи сиёсӣ дар миён бошад, ҳеҷ ихтилофи фикрӣ ва ақидатӣ монеъи якҷо шуданашон намешавад. Баъд аз солҳо як тайёраи урду дар Беҳсуд (Майдон Вардак) суқут кард ва маълум ҳам нашуд, ки Алипур дахил буд ё касеву гуруҳи дигар, аммо садои интиқом аз толиб ва ғайритолиб баланд шуд. Имрӯз, ки толиб ҳоким аст, равшанфикртарин паштун ҳам сокит аст ва ба заъмашон чизи муҳиме иттифоқ наёфтодааст. Як бародар рафта ва бародари дигар омадааст. Чӣ қадар мо аз ин иттиҳод дарс мегирем? Ҳеҷ! Ман агар касе мебудам ва шавам бояд пашту ва "паштунволӣ"-ро хуб ёд бигирам ва ёд бидиҳам, то коду рамзу рози ин иттиҳодро дарк кунам
5. Бихоҳем ва нахоҳем паштунҳо ривояти мусаллаташонро дар Афғонистон ва берун аз он ба ҳама қабулонда ва мактуб кардааст. Имрӯз як дурӯғи Халилзод, Ашраф Ғанӣ... тамоми рост ва ҳатто қатли ому қурбонии моро зарб сифр мекунад. Чаро паштунҳо ба чунин қудрате расидааст? Ҳеҷ рабте ба теъдоди нуфуси онҳо ва мо надорад. Гапи аслӣ аммо ин аст, ки онҳо муносибат ва забони қудрату таомулотро хуб ёд гирифтааст. Мефаҳманд дунё аз чӣ хушаш меояд ва чӣ меъёрҳо тасмимгириҳои муҳимро тағйир медиҳад. Масалан, Ашраф Ғанӣ, Халилзод ва дигарон қабл аз ин ки нусхаи раҳоибахш барои ҷомеаи паштун дар фейсбук навишта кунад, вориди донишгоҳои бренди дунё, мисли Чикаго, Колумбия.... мешаванд, докторӣ мегиранд, зани хориҷӣ мекунанд ва шаш рақам байъат бо хориҷиҳо карда ва баъд зимоми умури Афғонистонро ба даст мегиранд ва ҳар рақам дилашон хост мечархонанд.
Ҳоло шумо бигӯед: агар ман раисҷумҳури Амрико бошам, ба ҳарфи як касе, ки докторӣ аз донишгоҳи Чикаго дорад, инглисиро беҳтар аз ман такаллум мекунад ва муносиботи Вашингтонро қавитар аз ман балад аст, гӯш медиҳам ё ба равзахонии форсӣ ва баргирифта аз тарҷумаи эронии Ҷавод Султонӣ, Алӣ Амирӣ...ва Ризо Сарвар?
Роҳи сиёсат аз Карбало, фейсбук ва Барчи тир намешавад (намегузарад), аз масири донишгоҳҳо, инглисӣ хондан ва ошно шудан бо забону даҳлезҳои аслии қудрат аст. Бародарон ва хоҳарони фирориҳо ва муҳоҷирони ҳазора бояд бори сангин ин масъулиятро бар шонаҳои худ эҳсос кунед ва ба насли баъдӣ интиқол бидиҳед.
